ارک استوار تبریز در گذر زمان

ارک استوار تبریز در گذر زمان

بنای ارک تبریز باقیمانده مسجدی است که در قرن هشتم هجری توسط تاج الدین علیشاه وزیر الجایتو ساخته شده است.ارک علیشاه تبریز، در زمان تاج الدین علی شاه جیلانی، وزیر سلطان ابوسعید ایلخانی، به سال ۷۱۶ آغاز شده است. اما به دلیل مرگ ناگهانی بانی آن، ساخت بنا برای مدتی ناتمام مانده و سرانجام بازماندگان وی در سال ۷۲۴ ساختمان ارک را به پایان برده اند. مسجد علیشاه در زمان آبادانی خود، مزین به کاشی، ستون های مرمر و کتیبه گچ بری بوده است. ایوان این مسجد را طاق بلندی می پوشانده که به علت تعجیل در ساخت بنا، طاق شکسته و فرو ریخته است. بنا مورد بحث در زمان قاجاریه و در کشاکش درگیری های انقلاب مشروطه در تبریز، یکی از انبارهای مهمات و مخزن غلات قشون بوده است. به این ترتیب حصاری به دور آن کشیده شده و ارک نام گرفته است.

اما روند زوال و نابودی ارک در سال ۱۳۷۶، شتاب فراوان گرفت و با توافق سه مقام عالی استان یعنی استانداری و شهرداری و امامت جمعه، محوطه ارک تخریب شده و در اختیار بنیاد مصلای تبریز قرار گرفت. البته شکایتی از سوی میراث فرهنگی تنظیم شد که دادگاه در نهایت رای را به نفع بنیاد مصلای تبریز صادر کرد.

مشخصات بنای ارک علیشاه بدین شرح است : ۳۰ متر عرض، ۲۶ متر ارتفاع و ۱۰ متر عرض دیوارها.


نمای قدیمی ارک در یک نقاشی قدیمی


ارک تبریز در ایام خیلی دور


سینه ارک سرسخت تبریز را خوب بنگرید:
این شکافها یادگار گلوله های توپ مستبدین است
اما ارک هنوز قامتی افراشته دارد،و خواهد داشت
همانگونه که آذربایجان ایستاده است!


این عکس نمای قدیمی و زیبای ارک را نشان می دهد. در این عکس با فلش قسمت های تخریب شده مشخص میباشد




نمای شمالی، تنها ورودی ارک تبریز. قبل از انقلاب این محیط گردشگاه عمومی محسوب می شده و در ضلع شرقی آن، تالار آذربایجان (شیر و خورشید) قرار داشته است. اما بعد از پیروزی انقلاب این تالار به طور کلی تخریب شده و هم اکنون به جای آن، تالار مصلی در دست ساخت است.


در این عکس ساختمان مصلی جدیدکه در کنار ارک قدیم ساخته شده در دیوار شرقی دیده میشود


نمای غربی ارک


محراب ارک


در این عکس قسمتهای تخریبی دیده میشود