ضربه ای دیگر به آثار تاریخی آزربایجان: اثر باستانی 3 هزار ساله قلعه بالای شهر تورک نشین بيجار در حال نابودی استتنها سند شهر(ترک نشین) بيجار (واقع در آزربایجان که تعمدا) در استان كردستان (جای گرفته است) واز آغاز سكونت مردم منطقه در هزاره اول پيش از ميلاد خبر مي‌دهد و از آن به عنوان قلعه بالا بيجار ياد مي‌شود در حال تخريب و نابودي است. اين درحالي است كه باستان‌شناسان بارها نسبت به آغاز كاوش‌هاي باستان‌شناسي در اين تپه، پيش از تخريب كامل اخطار داده‌اند.
به گزارش CHN تپه باستاني قلعه بالا مهمترين محوطه باستاني شهر بيجار محسوب مي‌شود كه درست در وسط اين شهر واقع شده است. اين تپه در مقابل بازار قديمي شهر، مسجد جامع و کاروانسراي قديمي نزديک بازار قرار گرفته است، به همين علت باستان‌شناسان معتقدند كه احتمالا برخي از لايه‌هاي فوقاني تپه مي‌تواند در بازسازي بافت قديم شهر بيجار راهگشا باشد.
سال‌ها قبل شادروان دکتر نگهبان از اين تپه بازديد كرد و سپس گزارشي از آثار سطحي مشاهده شده در تپه نوشت. حميدرضا ولي‌پور در سال 1383 از اين تپه بازديد و گزارشي را به ميراث فرهنگي وقت تحويل داد. از بررسي‌هاي ديگري که توسط کارشناسان ميراث فرهنگي در منطقه بيجار شده تاکنون چيزي منتشر نشده است.
ولي‌پور دراين‌باره به CHN گفت:«قلعه بالا سندي مهم از نخستين استقرار در شهر بيجار است كه هر روز به خاطر پيشروي ساختمان‌سازي، پاساژ و مراكز تجاري در حال تخريب است. هم‌اكنون بخش زيادي از تپه تخريب شده و تنها بخشي از آن باقي‌مانده كه هنوز قابل مطالعه است.»
به گزارش CHN دور تا دور تپه مملو از ساخت سازهاي بي‌رويه است و حتي به سطح تپه هم رحم نشده و روي آن نيز ساختمان‌سازي شده است. بخشي از تپه كه هنوز ساخت و ساز نشده نيز به زباله‌داني تبديل شده است. ميزان ساخت و سازها در تپه به اندازه‌اي است كه ديگر نمي‌توان به راحتي به قلعه بالا دسترسي داشت و براي اين منظور بايد از انبارها و يا ملك شخصي كساني كه اطراف تپه را محصور كرده‌اند عبور كرد.
ولي‌پور درباره انجام كاوش‌هاي باستان‌شناسي روي اين تپه گفت: «سال‌ها قبل بررسي شناسايي تپه انجام شد و گزارش آن را تحويل سازمان ميراث فرهنگي دادم. بعدها به خواست رياست فعلي سازمان از من خواسته شد تا طرح حفاري و كاوش تپه را ارائه كنم كه ديگر پي‌گيري در اين خصوص انجام نگرفت.»
خيابان‌هاي اطراف تپه از جمله پروژه‌هاي عمراني بودند كه در تخريب اين تپه باستاني نقش داشته و از چند طرف بخش‌هاي از اين محوطه باستاني را بريده‌اند.
يكي از طرح‌هاي استان كردستان براي كاوش تپه، خريد خانه‌اي در نزديكي محوطه بود كه هم هنگام كاوش دسترسي به تپه امكان‌پذير باشد و هم پس از كاوش اين محوطه به سايت موزه تبديل شود. اين درحالي است كه هيچ يك از اين كارها كه مي‌توانست منجر به نجات تپه شود تا كنون انجام نگرفته است.
در حال حاضر به‌جزء سطح فوقاني تپه که تا حدودي سالم باقي مانده دامنه تپه به شيوه‌هاي مختلف دستخوش تخريب شده است و هر روز افرادي به حريم تپه دستبرد مي‌زنند. در بعضي قسمت‌ها آثار برش خاک به صورتي است که در آن قسمت مي‌توان لايه‌هاي متعدد باستاني را که روي هم قرار گرفته به وضوح ديد. در واقع بخش زيادي از شيب و دامنه به اين صورت بريده شده است.
از سوي ديگر فرسايش فراوان خاک تپه و ريزش آن از سطوح فوقاني به قسمت‌هاي پائين، ساخت و سازهاي بي‌رويه اطراف، تراکم دورريزهاي خانگي و تجاري بناهاي اطراف به ويژه انباشت زباله‌هاي آزمايشگاه پزشکي ضلع شمالي محوطه که حاصل آن تراکم مواد و دورريزهاي آزمايشگاهي نظير سرنگ و سوزن در سطح آن است، نمونه‌برداري از داده‌هاي فرهنگي سطح تپه را به سختي امکان‌پذير مي‌كند.
با توجه به نمونه‌هاي سفالي جمع‌آوري شده مي‌توان گفت که اين تپه آثاري از دوران پيش از تاريخ تا دوران اسلامي را در بردارد. در اين ميان به نظر مي‌رسد استقرارهاي عصر مفرغ و دورة تاريخي اين محوطه اطلاعات مهمي را در اختيار محققان قرار دهد.
بنابراين با توجه به بررسي‌هاي محدودي که در اطراف بيجار به انجام رسيده اين تپه از نقطه نظر توالي لايه‌هاي دوران‌هاي مختلف حائز اهميت مطالعاتي فراوان است. کاوش لايه‌نگارانه اين مکان نيز مي‌تواند به عنوان شاخصي براي گاهنگاري مجموعه سفالي حوزه جغرافيايي گروس (بيجار) که از بررسي‌هاي باستان‌شناختي بدست مي‌آيد در نظر گرفته شود.
اين تپه به نوعي شناسنامه‌اي تاريخي براي استقرار انسان در طول دوران‌هاي گذشته در محدوده کنوني شهر بيجار است و از اين نظر مي‌تواند اين شهر را در کانون توجه باستان‌شناسان قراردهد.
خبرگزاري ميراث فرهنگي
