مقبره متروكه آبش خاتون، فرمانرواي زن ترك فارسستان


نها فرمانروای زن فارس در انزوای مطلق ؛ متروکه ای از مقبره "آبش خاتون"


شیراز - خبرگزاری مهر: مقبره "آبش خاتون" تنها فرمانروای زن فارس و چهارمین پادشاه زن در دولتهای اسلامی در حالی در کوچه پس کوچه های شهر شیراز قرار دارد که به دلیل بی توجهی و غفلت، به یک ساختمان متروکه و پناهگاهی برای پرندگان تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، در یکی از کوچه پس کوچه های جنوب شرقی شیراز نزدیک به میدان دفاع مقدس (میدان خاتون) بنایی قرار گرفته که مربوط به آبش خاتون تنها فرمانروای زن استان فارس بوده که در سال 662 قمری بر این ایالت حکمرانی می کرده که گفته می شود وجه تشابه شهرت فلکه خاتون به سبب قرار گرفتن مقبره وی در آنجاست.

وی دختر" سعد بن ابی بکربن سعید زنگی" و ترکان خاتون، زن پسرهلاکو خان مغول و آخرین اتابک از خاندان سلغریان است. این زن سال 662 قمری فرمانروای فارس بوده و بر اساس مستندات موجود او در زمان حکمرانی خود فعالیتهای زیادی برای پیشرفت شهر انجام داده است.








در سال 661 قمری، سلجوق شاه سلغری با دسیسه ترکان خاتون و یاری سران شول و ترکمان از دژ استخر رهایی یافته و حکومت شیراز را در دست گرفت و از بیم نفوذ و فتنه انگیزی های ترکان خاتون نخست وی را به همسری خویش درآورد و سپس چندی بعد وی را به قتل رسانید.

هلاکوخان مغول با آگاهی از قتل ترکان خاتون و سرداران مغولی در شیراز لشکری به قصد سرکوب سلجوق شاه روانه آن شهر کرد، سلجوق شاه که توان برابری نداشت گریخت و پس از پنج ماه حکومت در سال 662 قمری در کنار دژ سپید به دست مغولان کشته شد و خواهر مهترش سلغم را که در دژ سپید محبوس بود بیرون آرودند و آبش را در همان سال به حکومت رساندند. آبش در سال 684 ق یا 1286 میلادی درگذشت.

آبش مانند دیگر سلغریان ‌آثاری ‌از خویش ‌در شیراز به ‌جا نهاد که ‌مدرسه‌ای ‌در کوی‌ طناب‌ بافان و رباط آبش ‌از آن‌ جمله ‌است. این‌ رباط در حقیقت ‌آرامگاه‌ خانوادگى ‌سلغریان ‌است ‌که ‌برخى ‌از ایشان ‌مانند سعد بن ‌زنگى‌ و ابوبکر بن‌ سعد در آن‌ محل مدفون اند.

‌پیش ‌از دستیابى ‌آبش‌ به ‌قدرت، عمارتى ‌بر سر این‌ مقبرها برپا نشده ‌بود اما وی ‌پس‌ از آنکه‌ به ‌حکومت ‌رسید بنایى ‌در آنجا برپا ساخت ‌که‌به‌ رباط آبش ‌معروف‌ شد.



کوچه کم عرضی که دسترسی به مقبره را میسر می کند

اما مقبره آبش خاتون امروز به شدت در معرض تخریب و انزوا قرار گرفته و به رغم اینکه در خود شهر شیراز واقع شده اما مهمانان هر روزه آن کلاغان و کبوترانی هستند که بر دیوارهای تاریخی بنا لانه کرده اند.

برای دسترسی به این مقبره باید کوچه ای سپری شود که یک خودرو به سختی توانایی عبور از آن را دارد و چنانچه شخصی محل مقبره را نداند هیچگونه تابلویی نیز در ابتدای خیابان وجود ندارد که وی را به داخل کوچه راهنمایی کند و تنها منبع موثقی که در این محدوده برای یافتن آدرس مقبره می توان یافت کیوسک روزنامه فروشی بوده که در آن محدوده قرار داشته و علاوه بر فعالیتهای جاری خود به گردشگران آدرس می دهد.

پس از طی حدود 50 متر از این کوچه باریک، خانه ای در حال تخریب را می توان دید که در کنار آن تابلویی از میراث فرهنگی نصب شده و خبرنگار مهر برای خواندن تابلوی معرفی این محل تاریخی مجبور شد ده ها اعلامیه فوت و آگهی تبلیغاتی را که در آن چسبانده شده بود بکند تا نوشته های تابلو قابل خواندن باشد.



در مقبره طی روزهای متعدد مراجعه خبرنگار مهر قفل بود

در این خانه تاریخی که مقبره آبش خاتون در آن قرار گرفته طی چند روز مراجعه خبرنگار مهر با قفل بسته شده بود و هیچکس نیز اطلاع نداشت که گردشگران چگونه می توانند از داخل بنا بازدید کنند و حتی عدم آگاهی مردم و اطلاع رسانی مسئولان نسبت به وجود این مقبره به حدی است که وقتی خبرنگار مهر از زنی که در این محل زندگی می کرد در مورد مقبره مذکور پرسید وی در پاسخ عنوان کرد که "درست نمی دانم که این بنا چیست اما اهالی محل می گویند در این مکان فردی به نام "بی بی خاتون" دفن است و روزهای سه و چهارشنبه به زیارت آن می روند".

وی می افزاید: هر روز صبح از ساعت هشت تا 9 و 30 دقیقه یک پیرزن قفل در را باز و پس از آبیاری درختان، محل را ترک می کند.



پارچه هایی که مردم به نیت برآورده شدن حاجت به در بنا می بندند

وی می گوید: " برخی مردمی که به زیارت می روند با خود پارچه آورده و به نیت برآورده شدن آرزوها به در و دیوار مقبره وصل می کنند" و پارچه های نصب شده بر در مقبره نیز گویای ادعای این گفته است.

بر روی در آهنی مقبره تنها فرمانروای زن سرزمین فارس پارچه هایی که مردم برای تبرک گذاشته اند دیده می شود که به احتمال زیاد مردم این مکان تاریخی را با اماکن مقدس اشتباه گرفته اند.



بنای مقبره در حال تخریب و ریزش است

مقبره آبش خاتون بنای سه طبقه ای بوده که گنبدی بر روی آن واقع شده بود اما چند سال قبل طبقه سوم مقبره فرو ریخته و بر اساس شنیده ها برای حفظ آن بنا طبقه فوقانی را خراب کرده اند!

اطراف مقبره با کاشی های معرق و نفیسی که گفته می شود مربوط به دوران صفوی است تزئین شده بوده که اینک بخش عظیمی از این کاشی ها به دلیل عدم رسیدگی و مرمت از بین رفته و فقط کاشی های یک طرف آن باقیمانده است.



سنگ نوشته های رها شده در محوطه مقبره

بنای فعلی مقبره تنها فرمانروای زن فارس ساختمان آجری قدیمی مربع شکلی است که به مامنی برای پرندگان و کبوتران تبدیل شده و در پشت یکی از درهای قدیمی بنا نیز سنگ نوشته هایی قدیمی وجود دارد که به عنوان مانع برای جلوگیری از ورود افراد به مقبره گذاشته شده است.



پرندگانی که دیوارهای تخریب شده بنا را به خانه خود تبدیل کرده اند

هنگام تماشای این بنای متروک و ویرانه های باقیمانده از آن، تصویر مجسمه آبش خاتون را که در موزه زینت الملوک شیراز نگهداری می شود در ذهن تداعی می شود که باید به جای آن موزه در این محل نگهداری می شد.

تنها زنی که در تاریخ فارس به فرمانروایی این خطه برگزیده شد، زنی دادگر و مومن که 23 سال حکمرانی را بر عهده داشت هم اکنون مقبره اش به پناهگاه پرندگان تبدیل شده و در حیاط آن داربستهای فلزی زنگ زده ای خود نمایی می کنند که به نظر می رسد چندین سال پیش برای مرمت بنا نصب شده و اکنون بی استفاده بر جای مانده اند.



تخریب سنگفرشهای حیاط بنا ناشی از عدم مرمت و رسیدگی

مقبره وی مانند مقبره سلطان محمد الجاتیو در سلطانیه نمونه ای از بناهای ساخته شده در زمان مغول است. این بنا از بیرون و داخل دارای کاشی کاری و معرق کاری است که آیات قرآنی به خط مثلث به طرز زیبایی بر روی دیواره های آن قرار دارد اما اکنون تعداد زیادی از این کاشی ها از بین رفته و قسمتهایی از آن منهدم شده و سنگ فرشهای نامنظم حیاط بنا همراه با بوته هایی که از لابه لای آن بیرون آمده حاکی از عدم رسیدگی به این محل طی این مدت است.

این اثر در 15 دی ماه سال 1310 به شماره 76 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و پس از گذشت 78 سال از ثبت این بنا توجه مسئولان و غریب نوازی شیرازی ها هنوز دامن گیر تنها فرمانروای زن فارس نشده است.

یکی دیگر از نکات جالب این بنا سنگها و دیوارهای محل بوده که به شدت در حال تخریب و فرسایش است و در صورت وزش باد در زمستان احتمال سقوط سنگهای تاریخی قسمتی از این بنا نیز وجود دارد.



آگهی تبلغاتی بر روی دیوار بنا

بر روی یکی دیوارهای بیرونی مقبره نیز به کرات می توان آگهی های تبلیغاتی را دید که بیشتر از آنکه توسط ارگانی پاک شده باشد گذر زمان آن را کمی محو کرده است.

به هر حال مقبره این فرمانروای زن در گوشه ای از شهر شیراز در نهایت انزوا و غربت قرار گرفته و از شدت عدم اطلاع رسانی و بیشتر از آن، از مرمت مستمر و فوری رنج می برد و باید دست اندرکاران این امر نسبت به نگهداری و مرمت بنا ایفای نقش بهتری داشته باشند.

باید در نظر داشت که شیراز فقط شهر سعدی و حافظ نیست و در این شهر بزرگان و شخصیتهای تاریخی دیگری نظیر این فرمانروا وجود دارند که همانند سایر شخصیتها نیاز به مراقبت و محافظت دارند.

.................................................

گزارش: هژیر فتحی

عکس: محمدحسین نیکوپور

بازسازی کاروانسرای نیک پی زنجان؛ حکایت نوشداور پس از مرگ




زنجان - خبرگزاری مهر: کاروانسرای شاه عباسی نیک پی زنجان در حالی پس از گذشت سالها برای بازسازی در برنامه ریزی میراث فرهنگی زنجان قرار می گیرد که هم اکنون از آن جز ویرانه ای باقی نمانده و سالها از تخریب و تاراج آثار زیرخاکی مدفون در آن توسط سودجویان می گذرد.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، آنچه که امروز در استان زنجان شاهد هستیم فضای کار و تلاش برای توسعه استان در بخشهای مختلف است ولی می توان گفت میراث فرهنگی استان زنجان هنوز با همه تلاش های صورت گرفته زخمهای التیام نیافته زیادی از دوران گذشته بر تارک خود دارد و هرگز نتوانسته به نقطه آرمانی خود برسد.

خبرگزاری مهر در تاریخ سوم خردادماه سالجاری گزارشی تحت عنوان "گوسفندان تنها ساکنان کاروانسرای شاه عباسی نیک پی زنجان" روی خروجی خود منتشر کرده بود که در آن مقطع با واکنشهایی از سوی مسئولان میراث فرهنگی استان روبرو شد و میراث فرهنگی و اوقاف هر کدام دیگری را مقصر در بوجود آمدن این امر می دانستند.

به گونه ای که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با اذعان به اینکه وضعیت کنونی کاروانسرای شاه عباسی به هیچ وجه مطلوب نیست، مالکیت این کاروانسرا را مربوط به اوقاف دانست و گفت: میراث فرهنگی از هرگونه رسیدگی به آثار تاریخی و ابینه تاریخی حمایت می کند و اوقاف اگر می خواهد جایی را بازسازی کند، ایرادی ندارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زنجان گفت: کاروانسرای شاه عباسی نیک پی از نظر مالکیت تحت پوشش اداره کل اوقاف و امور خیریه استان بوده و این کاروانسرا چندین دهه است که توسط این اداره به روستاییان جهت نگهداری احشام اجاره داده می شود.

الهی با بیان اینکه کاروانسرای شاه عباسی نیک پی شهرستان زنجان متعلق به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان است، افزود: این کاروانسرا از گذشته تا به حال چندین بار توسط مسئولان استانی و اعضای شورای اسلامی شهرستان مورد بازدید قرار گرفته است و هیچ گونه اقدام پیشنهادی مبنی بر ساماندهی و مرمت آن از سوی متولی و یا اهالی محل و عدم وجود بهره بردار جهت تغییر کاربری صورت نگرفته است.



وی ادامه داد: متاسفانه یکی از مشکلات اداره کل میراث فرهنگی، تنوع تعداد آثار فرهنگی تاریخی در سطح استان و کمبود اعتبارات لازم در جهت نگهداری و مرمت آن است و بیشتر آثار فوق مشکل مالکیتی دارند یعنی تحت تصرف دیگر دستگاههای اجرایی بوده و اداره کل میراث فرهنگی باید از سرجمع اعتبارات عمرانی خود به سایر دستگاهها بپردازد.

الهی افزود: چنانچه اعتبارات لازم مرمتی آثار تحت مالکیت دستگاه های اجرایی آماده باشد این اداره کل آمادگی خود را مبنی بر مرمت و بازسازی بناها و آثار تحت مالکیت آنان دارد که این اتفاق نمی افتد مگر اینکه خود اداره کل از اعتبارات اختصاصی به آثاری که تحت مالکیت خود نیست، لحاظ کند.

کاروانسرای شاه عباسی نیک پی شهرستان زنجان از آن جمله آثار تاریخی کشورمان است که بعد از تخریب این بنا توسط مالکان محلی و تبدیل آن به انبار علوفه و سکونت گوسفندان در این کاروانسرا و کاوشهای غیرقانونی و تاراج اشیاء تاریخی موجود در آن، تازه بنا به قول مهرداد عسگریان معاونت میراث فرهنگی استان زنجان در فهرست "اقدامات اضطراری" سازمان قرار گرفته است.
مهرداد عسگریان با بیان اینکه تعویض آجرهای فرسوده بسیار ضروری است که امسال انجام می‌شود، افزود: این بنا همچنین نیازمند سبک سازی، برداشت آوار و استحکام بخشی طاق هاست.

عسگریان ادامه داد: تهیه طرح مرمت و پیگردی دیوارهای مدفون نیز باید در این پروژه انجام شود که در مرمت‌های آتی این بنا صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه بخشهای باقیمانده بنا به شدت در معرض تخریب شدن هستند، گفت: تاکنون هیچگونه تعمیراتی در ساختمان این بنا انجام نشده و تنها به شکل غیراصولی مسجدی نوساز بر روی بخشهایی از بدنه تخریب شده بنا، احداث شده است.

به گفته عسگریان این کاروانسرا در روستای نیک پی واقع شده و به فاصله 35 کیلومتری شمال غربی شهرستان زنجان قرار می‌گیرد.

وی با تأکید بر اینکه این کاروانسرا از طرف جنوب شرقی به شهرستان ایجرود و از غرب و جنوب غربی به شهرستان ماهنشان منتهی می‌شود، گفت: این بنا بر اساس اسناد و متون تاریخی برجای مانده، متعلق به عصر صفوی است.

معاون میراث فرهنگی زنجان یادآور شد: این کاروانسرا در زمان شاه عباس دوم در مسیر یکی از راه‌های عمده بازرگانی فلات ایران ساخته شده است.
کاروانسرای 550 ساله نیک‌پی معروف‌ترین کاروانسرای دوره صفویه در زنجان است که امروز پس از پیگیری های اهالی منطقه نیک پی و تلاش گسترده و پیگیرهای رسانه، دیگر حضور ساکنان دیرینه خود یعنی گوسفندان را به خود نمی بیند و چشم انتظار نگاه ویژه مسئولان استان برای بازسازی است.

قضاوت در این خصوص را باید در میراث تارج رفته کشورمان در طی سالها سکوت و کتمان واقعیت ها جستجو کرد، واقعیتی که آن را در نیم تنه سرباز هخامنشی، آثار به تاراج رفته از کاروانسرای نیک پی شهر زنجان، وضعیت نامناسب گنبد مسجد امام اصفهان، کاشی های دورنگ گنبد سلطانیه استان زنجان و ... باید دید.



کاروانسرای شاه عباسی نیک پی که روزگاری محل گذر و اطراق کاورانهای تجاری و نظامیان بوده تنها به آغل گوسفندان و محل نگهداری علوفه تبدیل شده بود که با تلاش اهالی منطقه و اطلاع رسانی رسانه های استان از وضعیت تاسف بار حاکم نجات پیدا کرد.

از سوی دیگر بی توجهی در نگهداری این بنای تاریخی باعث شده که در طی سالهای گذشته با حفاری های غیرمجاز آثار ارزشمند تاریخی این مکان به سرقت برود.

هنوز آثار حفاریهای غیرمجاز در کف و دیوارهای و ستونهای این بنای روبه ویرانی مشهود است، اما مسئولان بدون داشتن دغدغه در خصوص این اثر ارزشمند تاریخی دلسوزان را متهم به دخالت غیرکارشناسی در امور میراث فرهنگی می کند که جای سئوال دارد، آیا برای چیزی که آشکارا نابود می شود باید دید کارشناسی داشت؟!
کاروانسرای نیک‌پی که یکی از چهار کاروانسرای معروف زنجان است ، در مسیر جاده باستانی ابریشم قرار گرفته است و در فاصله 35 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان زنجان قرار دارد و با فاصله 250 متری از جنوب روستای نیک‌پی واقع شده است.

از نظر طبیعی کاروانسرا داخل روستا و در نزدیکی تپه‌ای تاریخی به نام قبرستان قرار گرفته و در اطراف آن خانه‌های روستایی قرار دارد.

بی شک آنچه موجب حفظ آثار تاریخی در کشور خواهد شد واقع بین بودن مسئولان مربوطه است و باید در کنار زحماتی که مسئولان برای این آثار متحمل می شوند نگاهی فراسازمانی برای رفع مشکلات و معضلات وجود داشته باشد.
..........................................
گزارش : رحیم مقدمی

اختصاصی مهر/
بقعه قیدار نبی (ع) فراموش شده در غبار بی توجهی ها







زنجان - خبرگزاری مهر: زنجان را می توان جزو آن دسته از استانهایی دانست که برغم برخورداری از پتانسیلهای بسیار تاریخی آنچنان که باید در مسیر حفظ این میراث گام برنداشته و در این میان بقعه حضرت قیدار نبی(ع) را می توان شاخصی برای مجموع کم توجهی ها دانست.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، عدم توجه میراث فرهنگی استان زنجان به وضعیت نامناسب ابنیه تاریخی استان سرانجام موجب شد امام جمعه شهرستان قیدار (خدابنده) در خطبه های نماز جمعه زبان به انتقاد از مسئولان میراث فرهنگی بگشاید.

حجت الاسلام علی طهماسبی با انتقاد شدید از مسئولان میراث فرهنگی استان زنجان بدلیل عدم توجه به وضعیت بقعه تاریخی حضرت قیدار نبی همه مشکلات این بنای ارزشمند مذهبی و تاریخی را متوجه میراث فرهنگی دانست و تاکید کرد: مشکلات این بنای ارزشمند موجب نارضایتی علاقمندان شده است.

وی افزود: خواسته همه نمایندگان مردم در مجلس، امامان جمعه، فرمانداران گذشته و حال و به ویژه مردم از متولیان و مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری رسیدگی به وضعیت کنونی این مکان مقدس و جلوگیری از تخریب آن و توسعه بقعه بوده است.



حجت الاسلام طهماسبی با بیان اینکه زائران حرم حضرت قیدار نبی همواره با مشکل در این زمینه مواجه هستند، تصریح کرد: مظلومیت حرم حضرت قیدار نبی (ع) سالهاست در اثر بی توجهی میراث فرهنگی مردم را رنج داده است.

امام جمعه خدابنده تاکید کرد: اینگونه نگاه میراث فرهنگی به بقعه قیدار نبی(ع) به حیثیت و آبروی ما لطمه می زند.

مرقد مطهر حضرت قیدار نبی (ع) در مجموعه تاریخی شهرستان خدابنده مرکز در دامنه کوه قیدار واقع شده است و این مجموعه شامل حرم، صحن و مسجد جامع می شود و از نظر قدمت تاریخی از قدیمی ترین مناطق تاریخی استان زنجان است، نخستین و قدیمی ترین سند این مجموعه متعلق به سال 719 هجری قمری است و این مکان با شماره 312 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.



مرحوم علامه مجلسی در بحار الانوار در ذکر جد او پیامبر گرامی اسلام (ص) نوشته است حضرت قیدار نبی جد سی ام رسول اکرم (ص) است و در تاریخ یعقوبی آمده است پس از حضرت اسماعیل (ع)، قیدار جانشین پدر می شود و مردم را به توحید دعوت می کند همچنین در کتاب جلالیون تالیف محمد باقر مجلسی نیز بر همین منوال شجره قیدار نبی (ع) را به حضرت ابراهیم (ع) و حضرت آدم نسبت داده است .

بقعه حضرت قیدار نبی (ع) در سال 719 به همت بانو بلغار خاتون همسر غازان خان مغول تجدید بنا شده است سپس گنبد آن در سال 751 (ه.ق) به دست استاد تیمورخان سلطانیه ای احیا و در قرن 11 (ه.ق) گچبری می شود.

گنبد این بقعه در عین سادگی بسیار جالب و به سبک خاصی ساخته شده است و از نوع گنبدهای زنگوله ای است.



همچنین مسجد جامع امروز که محل اجتماع و برگزاری نماز عبادی سیاسی جمعه است و متعلق بودن این بنا به حضرت قیدار نبی (ع) با استشهاد 65 نفر از علمای طراز اول نیز مورد تایید قرار گرفته است و از معدود پیامبران الهی است که در کشورمان مدفون شده و صحت وجود بارگاه آن حضرت در این شهر مورد تایید تعدادی از علمای بزرگ شیعه قرار گرفته است.

حرم مطهر حضرت قیدار نبی (ع) در رونق این شهر سهم بسزایی داشته و همه روزه پذیرای زائران کثیری از نقاط مختلف کشورمان است که برای زیارت می آیند و زائران نیز همواره به دلیل نداشتن محل اسکان و استراحت بلاتکلیف بوده و با خاطره خوشی این محل را ترک نمی کنند.

مهمترین مشکل این بنای ارزشمند بی توجهی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در توسعه، بازسازی و زیباسازی حرم است که گنبد بدون کاشی کاری رها شده و خود بنا نیز در حال تخریب است و در زمان بارندگی، برف و باران به داخل بقعه راه می یابد و سالهاست از طرح توسعه صحبت می شود اما از اجرای آن خبری نیست.

وزیر مسکن و شهرسازی در سفر خود به استان زنجان هنگام زیارت مرقد قیدار نبی با وضعیت اسفبار بقعه قیدار نبی روبرو شد از این وضعیت ابراز تاسف کرد و بر لزوم رسیدگی به این بقعه تاکید کرد.

در این سفر نیکزاد در پاسخ به درخواست موسوی نماینده مردم خدابنده در مجلس دستور تخصیص اعتبار توسط این وزارتخانه داد و همچنین طبق دستور استاندار اعتباری نیز از سوی استانداری برای بازسازی این بقعه در نظر گرفته شد.



محمد رئوفی نژاد استاندار زنجان که با ورود خود به استان زنجان تحولات زیر ساختی را در استان ایجاد کرده بخش میراث فرهنگی و گردشگری را به عنوان یکی از اهداف مهم در نظر گرفته است اما برغم تلاشهای استاندار برخی مانع از توسعه این بخش می شوند.

همچنین موسوی نماینده مردم خدابنده در مجلس از وضعیت نامطلوب کنونی بقعه قیدار نبی انتقاد کرد و گفت: وضعیت کنونی بقعه قیدار نبی در شان ایشان که از اجداد پیامبر بزگ اسلام است، نیست.

موسوی با بیان اینکه همه قوانین مصوب شده برای ارج نهادن به مقام شامخ بزرگان دین و رفاه حال مردم است، افزود: مقام یک پیامبر بزرگ از قانون فراتر است و همه این قوانین برای حفظ مقام پیامبران و معصومین است و باید در راستای حفظ شان بزرگان تلاش شود.

وی از تشکیل جلسات ویژه با رئیس اوقاف کشور و همچنین رئیس سازمان میراث فرهنگی در آینده نزدیک برای رسیدگی به وضعیت بقعه قیدار نبی خبر داد و تاکید کرد: باید همه دستگاه های مرتبط در این خصوص فعالیت کنند.

میراث فرهنگی مانع رسیدگی به بقعه قیداری نبی توسط اوقاف می شود

حجت الاسلام علی باقری مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان از آمادگی کامل این اداره کل برای رسیدگی به بقعه و گنبد قیدار نبی خبر داد و گفت: اگر میراث فرهنگی مانع نشود ما آمادگی کامل برای بازسازی و رسیدگی به این بنا ارزشمند را داریم.

حجت الاسلام باقری با تاکید بر سخنان حجت اسلام طهماسبی امام جمعه خدابنده، از آماده بودن اعتبار برای بازسازی بقعه قیداری نبی و ممانعت میراث فرهنگی خبر داد و افزود: میراث اجازه بازسازی را نمی دهد و حتی در زمان تعویض ضریح میراث فرهنگی علیه اداره اوقاف شکایت کرد.

وی افزود: باید با بحثهای کارشناسی دقیق و تعامل مشکل بقعه قیدار نبی حل شود و اوقاف آماده است گنبد بقعه قیدار نبی را با طرح بسیار عالی بازسازی کند.

میراث فرهنگی از هرگونه بازسازی آثار و ابنیه تاریخی حمایت می کند

از سوی دیگر امیر الهی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار مهر با رد برخی اظهار نظرها در مورد عدم دادن اجازه توسط این سازمان برای بازسازی ابنیه تاریخی در استان، گفت: میراث فرهنگی از هرگونه رسیدگی و بازسازی ابنیه تاریخی استقبال می کند.

به هرحال باید توجه داشت که بقعه قیدار نبی(ع) در حال تخریب است ، بقعه ای که امروز هرکسی مشکلات ناشی از عدم توجه به آن را به گردن سایرین می اندازد.

با کمی تلاش و همکاری می توان شرایط فعلی این بنا را که نه در شان پیامبری بزرگ و عظیم الشان همانند حضرت قیدار نبی(ع) است و نه در شان مسافران و زائرانی که برای زیارت این مکان مقدس می آیند، ساماندهی کرد و این تلاش و همکاری تنها در سایه قبول مسئولیتها و پشتکار بیشتر فراهم می شود.

...............................................

گزارش و عکس : رحیم مقدمی

رئوفی نژاد انتقاد کرد:
وضعیت حال حاضر بقعه قیدار نبی(ع) باعث شرمندگی است زنجان - خبرگزاری



مهر: استاندار زنجان با اشاره به اینکه بقعه قیدار نبی (ع) در مرکز شهر قیدار واقع شده است گفت: با طرح ساماندهی و بازسازی این بقعه، قسمتی از شهر ساماندهی می شود و از سوی دیگر خود بقعه نیز بازسازی می گردد چرا که وضعیت فعلی این بقعه باعث شرمندگی است.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان ، محمد رئوفی نژاد عصر پنج شنبه در جلسه بازسازی قیدار نبی (ع) با اشاره به تأخیر طولانی در اجرای این طرح اذعان داشت: طی 2 سال گذشته تصمیماتی در رابطه با طرح قیدار نبی (ع) اتخاذ اما به دلایل مختلف از جمله بار مالی و عدم هماهنگی دستگاه های درگیر در پروژه مانع از اجرای به موقع آن شد.

وی ادامه داد: فاز اول طرح قیدار نبی (ع) نیمه شعبان امسال کلنگ زنی می شود و محور اصلی آن ساماندهی گنبد و فضای نیم هکتاری موجود در آن خواهد بود.

رئوفی نژاد، هزینه اجرای این طرح را حداقل 15 تا 20 میلیارد تومان دانست و افزود: با عنایت ویژه ای که رئیس جمهور به اجرای چنین طرح هایی دارد به یاری خدا اعتبار آن را تأمین می کنیم.



استاندار زنجان گفت: هر کاری که در رابطه با قیدار نبی (ع) صورت بگیرد در ارتقای معنوی شهر، استان و کشورمان مؤثر است لذا باید هر چه سریعتر مراحلی از طرح که اولویت و ضرورت آن بیشتر است به مرحله اجرایی برسد.

همچنین معاون عمرانی استاندار زنجان، نیز مساحت زمین اجرای این طرح را 100 هکتار عنوان کرد و افزود: امسال 76 میلیون تومان اعتبار برای بازسازی و ترمیم قیدار نبی (ع) اختصاص یافته و 50 میلیون توان نیز توسط وزیر مسکن تأمین می شود.

در ادامه معاون برنامه ریزی استاندار زنجان حل مشکل تملک را در تأمین ملک معوض دانست و اظهار داشت: اگر به جای زمین هایی که تملک می شود از قبل زمین های جایگزین همراه با تسهیلات بانکی در اختیار صاحبان زمین ها قرار بگیرد مشکل تملک زمین ها در سطح گسترده ای حل می شود.

کریمی افزود: برای تأمین منابع مالی طرح نیز می توان با جایگزینی فضاهای تجاری موجود با فضاهای تجاری که در این طرح ساخته خواهد شد استفاده کرد.

وی در ادامه گفت: تا زمانی که طرح نهایی مشخص نبوده و بازده زمانی برای اجرای طرح مشخص نشود نمی توان اجرای طرح را آغاز کرد.

بقعه قیدارنبی (ع) در مرکز بافت شهرستان خدابنده با فضای 6000 متر مربع قرار دارد.

خبرگزاری مهر در تاریخ هفدهم خردادماه سالجاریی گزارشی با تیتر بقعه قیدار نبی (ع) فراموش شده در غبار بی توجهی ها گزارشی در خصوص وضعیت نامطلوب بقعه قیدار نبی(ع) را منتشر کرده بود.

فسیل هفت میلیون ساله مراغه‌ ناپدید شد

تبریز - خبرگزاری مهر: فرماندار مراغه از ناپدید شدن فسیل هفت میلیون ساله در این شهر خبر داد.

بهلول نعمتی در گفتگو با خبرنگار مهر در تبریز اظهار داشت: این فسیل هفت میلیون ساله نمونه کاملی از بقایای یک فیل ماقبل تاریخ بود که از محوطه اداره محافظت از محیط زیست مراغه ناپدید شد.‌

نعمتی تصریح کرد: قرار بود این فسیل برای انجام تحقیقات لازم به منظور تعیین قدمت آن به یکی از مراکز تحقیقاتی منتقل شود اما به طرز مشکوکی از محوطه اداره حفاظت محیط زیست مراغه ناپدید شد.

وی یادآور شد: این فسیل یکی از نادرترین گونه‌های فسیل فیل به شمار می رفت که اخیرا از منطقه ویژه فسیلی شلیلوند مراغه کشف شده بود.

فرماندار مراغه ادامه داد: این فسیل که گفته می‌شود از قدمت هفت تا هشت میلیون ساله برخوردار و از عاج، دندان‌ها و جمجمه فیل تشکیل شده بود، بیش از 1.5 تن وزن داشته و به وسیله جرثقیل به محوطه فوق منتقل شده بود.

نعمتی افزود: گزارش مربوط به ناپدید شدن فسیل مکشوفه از منطقه ویژه فسیلی مراغه به اداره آگاهی و تشکیلات قضایی مراغه ارجاع شده تا تحقیقات لازم از مظنونان به دست آید.

وی در پاسخ به این سوال که سارقان از این فسیل چه استفاده ای می کنند، افزود: بحث فسیل مانند آثار باستانی نیست که بتوان آنها را خرید و فروش کرد زیرا این بخش مشتریان کاملا تخصصی و علمی دارد که تنها با شناسنامه و تائید مراکز علمی چنین آثاری را خریداری می کنند.

فرماندار مراغه در ادامه اظهار داشت: منطقه فسیلی مراغه وسعتی بیش از پنج هزار متر مربع را شامل می شود که دارای حصار خاصی نیست و تقریبا در همه جای آن آثار فسیلی به دست می آید.

وی با بیان اینکه این منطقه بر اساس یک طرح ملی به مرکز فسیل شناسی ایران تبدیل می شود، افزود: مرکز یاد شده با 40 درصد پیشرفت فیزیک در حال احداث است.

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز, "بهشت فسیلی ایران" لقب منطقه ای است در حاشیه شهرستان مراغه که قدمت هفت میلیون ساله این منطقه را به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران بازگو می‌کند.

این منطقه یکی از غنی‌ترین مناطق سنگواره‌ای جهان بوده و در آخرین مطالعات صورت گرفته فسیل‌های اجداد ماموت، زرافه و آهو در این منطقه کشف شده‌است. منطقه فسیلی مراغه به دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموت‌ها (سنگواره‌های پیش از تاریخ) دارای شهرت جهانی بوده و هم اکنون مورد حفاظت ویژه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

این منطقه به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران در شورای عالی حفاظت محیط زیست ایران به عنوان اثر ملی و طبیعی به ثبت رسیده و از بالاترین رده‌های حفاظتی سازمان محیط زیست است.

تاکنون محققان زیادی از روسیه، آمریکا، فرانسه و ژاپن در این ناحیه کار کرده‌اند، به گونه‌ای که بخشی از نمونه‌های فسیلی در موزه‌های تاریخ طبیعی وین، پاریس، لندن و لس‌آنجلس در معرض نمایش قرار دارند.

سازمان محیط زیست نیز نظر به اهمیت این منطقه برنامه‌هایی چون ادامه مطالعات جامع دیرین‌شناسی، شروع عملیات اجرایی و ساختمانی مرکز تحقیقات و موزه فسیل شناسی و ایجاد اولین موزه صحرایی (field museum) را آغاز کرده‌است.

اکنون دانشگاه تبریز سرپرستی پروژه کاوش و تحقیقات منطقه فسیلی مراغه را به عهده داشته و تاکنون بقایای ارزشمندی از این ناحیه کشف شده‌است.


فسیل مراغه ارزش ریالی ندارد / پلیس به دنبال کشف ماجراست
تبریز - خبرگزاری مهر: مدیرکل محیط زیست آذربایجان شرقی اعلام کرد: فسیل هفت میلیون ساله ناپدید شده در شهرستان مراغه ارزش ریالی ندارد.

بیوک رئیسی در گفتگو با خبرنگار مهر در تبریز افزود: این فسیل که در کاوشهای منطقه فسیلی مراغه کشف شده بود یک تن وزن داشته و در محوطه اداره محیط زیست این شهرستان نگهداری می شد.

وی در پاسخ به سئوال که چرا این فسیل در محوطه اداره نگهداری می شد و از آن محافظت لازم به عمل می آمد یا خیر، گفت: به نظر شما این فسیل باید در کجا نگهداری می شد؟

رئیسی یادآور شد: فسیل یاد شده امکان خرید و فروش نداشته و تنها برای مراکز علمی خاصی حائز اهمیت است.

به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست منطقه فسیلی مراغه در وسعتی بالغ بر 40 هزار هکتار، مرکز کشف فسیلهایی از این قبیل است.

رئیسی از توضیحات بیشتر در این خصوص خودداری کرد و افزود: نهادهای اطلاعاتی به همراه آگاهی ناجا پیگیر این پرونده هستند.

فرماندار مراغه روز گذشته در گفتگو با خبرنگار مهر از ناپدید شدن فسیل هفت میلیون ساله در این شهر خبر داد.

بهلول نعمتی اظهار داشت: این فسیل هفت میلیون ساله نمونه کاملی از بقایای یک فیل ماقبل تاریخ بود که از محوطه اداره محافظت از محیط زیست مراغه ناپدید شد.‌

نعمتی تصریح کرد: قرار بود این فسیل برای انجام تحقیقات لازم به منظور تعیین قدمت آن به یکی از مراکز تحقیقاتی منتقل شود اما به طرز مشکوکی از محوطه اداره حفاظت محیط زیست مراغه ناپدید شده است.

وی یادآور شد: این فسیل یکی از نادرترین گونه‌های فسیل فیل به شمار می رفت که اخیرا از منطقه ویژه فسیلی شلیلوند مراغه کشف شده بود.

فرماندار مراغه ادامه داد: این فسیل که گفته می‌شود از قدمت هفت تا هشت میلیون ساله برخوردار و از عاج، دندان‌ها و جمجمه فیل تشکیل شده بود، بیش از 1.5 تن وزن داشته و به وسیله جرثقیل به محوطه فوق منتقل شده بود.

نعمتی افزود: گزارش مربوط به ناپدید شدن فسیل مکشوفه از منطقه ویژه فسیلی مراغه به اداره آگاهی و تشکیلات قضایی مراغه ارجاع شده تا تحقیقات لازم از مظنونان به عمل آید.

"بهشت فسیلی ایران" لقب منطقه ای است در حاشیه شهرستان مراغه که قدمت هفت میلیون ساله این منطقه را به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران بازگو می‌کند.

این منطقه یکی از غنی ‌ترین مناطق سنگواره ‌ای جهان بوده و در آخرین مطالعات صورت گرفته فسیلهای اجداد ماموت، زرافه و آهو در این منطقه کشف شده‌است، منطقه فسیلی مراغه به دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموتها (سنگواره‌های پیش از تاریخ) دارای شهرت جهانی بوده و هم اکنون مورد حفاظت ویژه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

استاندار زنجان:
سازمان میراث فرهنگی استان زنجان در گذشته رسما تعطیل بود

زنجان - خبرگزاری مهر: محمد رئوفی نژاد با تاکید بر اینکه سازمان میراث فرهنگی استان زنجان در گذشته رسما تعطیل بود، گفت: از عملکرد سازمان میراث فرهنگی، استان زنجان راضی نیستیم و دلیل تعویض رئیس سازمان میراث فرهنگی زنجان نیز نارضایتی از عملکرد وی است.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، رئوفی نژاد ظهر چهارشنبه در جمع خبرنگاران افزود: ظرفیتهای بسیاری در بحث گردشگری در استان مطرح است که متأسفانه، استفاده لازم از آن نشده است به گونه ای که یک فرصت 10 ماهه از گردشگری استان گرفته شد.

وی ادامه داد:" روز اول به دوستان گفتیم که برای سازمان میراث فرهنگی استان فکری بکنید به خود فرخی نیز گفته بودیم که با روشهای فعلی اتخاذ شده، کار پیش نمی رود و این امر را قبول نداریم حتی به مسئولان سازمان کشوری اعلام کردیم که اگر نمی خواهید کار بکنید، اجازه بدهید سازمان تعطیل شود".

استاندار زنجان افزود: به همین دلیل دیروز سرپرست جدید این سازمان معرفی شد و در اولین فرصت رئیس آن نیز مشخص خواهد شد تا به جمع بندی کلی در مورد استفاده از ظرفیتهای میراث فرهنگی استان برسیم.

تعریف خاصی از کاربری در محور داوود قلی و دلجویی وجود ندارد

رئوفی نژاد در ادامه با اشاره به پروژه 40 ساله محور داوود قلی و دلجویی افزود: این پروژه 40 ساله، تعریف مشخصی از کاربری آن وجود ندارد و به دلیل اینکه مشخص بود این پروژه تجاری، اداری یا مسکونی است، اعلام کردیم این محور تنها باید کاربری تجاری و اداری داشته باشد.

وی با بیان اینکه زیرا به دلیل اینکه این محور در مرکز شهر واقع است، امکان کاربری مسکونی در آن وجود ندارد، ادامه داد: زمان زیادی برای این پروژه صرف شده است، البته هیچ توان استانی برای این کار وجود نداشت اما به دلیل اینکه قول اجرای این پروژه را به مردم داده بودیم، تصمیم به اجرای آن گرفته شد.

رئوفی نژاد یادآور شد: خود استانداری یک میلیارد تومان به این پروژه اختصاص داد اما این مبلغ ماههاست که بلوکه شده و مسئولان مربوطه نمی توانند از آن استفاده کنند.

استاندار زنجان گفت: به نفع پروژه است که کاربری آن اداری و تجاری باشد، زیرا ارزش افزوده خوبی دارد و باعث رونق بازار مرکز استان می شود و همچنین نماد خوبی برای مرکز استان است.

رئوفی نژاد افزود: اعلام این موضوع، استقبال خوبی به همراه داشت و مالک را موظف کردیم که خود پروژه را اجرا کند، یعنی طرح و برنامه را استانداری بدهد، اما کار را مالک پیش ببرد که این امر مصوب شده و در چند روز آینده، عملیات اجرایی در بدنه محور شروع می شود

وی یادآور شد: تنها پیشانی این محور شروع شده است و در بستر محور، کار خاصی صورت نگرفته و راکد مانده است.

استاندار زنجان اذعان داشت: چند پلاک در این محور، تمایلی به همکاری ندارند، البته از مجراهای قانونی مجوزهای لازم اخذ شده است تا در صورت اجازه ندادن این افراد، مبلغ کارشناسی شده واحدهایشان را به حساب دولت واریز شود و عملیات اجرایی آغاز شود.

رئوفی نژاد، توجه به عمران شهری را ازجمله اولویت نیازهای مردم بیان کرد و گفت: تحقق این مهم می تواند در توسعه و آبادانی تاثیر بسزایی داشته باشد.

وی، به عدم تعامل و همکاری مردم در اجرای طرح دلجویی و داوودقلی اشاره کرد و افزود: مجوز قانونی برای تخریب ساختمانهای باقیمانده در مسیر طرح از دستگاه قضایی اخذ شده است.

استاندار زنجان تصریح کرد: در صورت عدم همکاری صاحبان اینگونه منازل، ملک آنان توسط کارشناس قیمت گذاری و بهای آن به حساب دستگاه قضایی واریز خواهد شد.



استان با داشتن 3 هزار شهید، کنگره سرداران را برگزار نکرده است

رئوفی نژاد با اشاره به برنامه های هفته دفاع مقدس در استان گفت: استان زنجان با داشتن سه هزار شهید و شور و شوق فراوان در جنگ، هنوز کنگره سرداران شهید خود را برگزار نکرده است به همین دلیل هفته آینده اولین جلسه این ستاد در استان برگزار می شود و تمام موارد از قبیل زمان بندی و نحوه اجرای کار مشخص خواهد شد.

وی افزود: همانگونه که قبلا مشخص شده بود، تمام مصوبات دو سفر ریاست جمهوری به استان اعم از کلنگ زنی یا اجرا در سه مقطع زمانی هفته دولت، هفته دفاع مقدس و دهه فجر انجام خواهد شد، همچنین در این هفته 88 پروژه با اعتباری بالغ بر 19 میلیارد تومان افتتاح می شود و هشت پروژه با اعتبار 37 میلیارد تومان در بخش های مختلف در شهرها و روستاها اجرا می شود.

استاندار زنجان با بیان اینکه هفته دفاع مقدس فرصتی است که به بهانه آن به آنچه که در هشت سال دفاع مقدس رخ داد بپردازیم، تاکید کرد: باید از رزمندگان، شهدا و خانواده های آنها به واسطه حضور بی ریا در جنگ تقدیر شود. زیرا مردم نقش اساسی در دفاع مقدس چه در قالب گردانها، تیپها و لشگرها و با حضور گسترده داشتند.

طول جنگ حساس ترین، پرمخاطره ترین و دشوارترین مأموریت ها از آن خط شکنان زنجانی بود

وی با بیان اینکه در طول جنگ حساس ترین، پرمخاطره ترین و دشوارترین مأموریتها از آن خط شکنان زنجانی بود، گفت: افراد خط شکن، افتخاری برای جنگ بودند زیرا ویژگیهای خاصی داشتند که به آنها خط شکن گفته می شد همچنین غواصان به عنوان عضو مهمی از نیروها، حساسترین بخش مأموریت ها را در تمامی عملیات ها بر عهده داشتند که خوشبختانه این لقب به زنجانی ها اختصاص داشت.


وی گفت: در طول 8 سال دفاع مقدس، معمولا استان ها در یک یا دو یگان حضور پیدا می کردند، اما با نگاهی به سابقه رزمندگان زنجانی، مشخص می کند که آنها در چندین یگان و در سطح گسترده در طول جنگ حضور داشتند.


رئوفی نژاد با با بیان اینکه جنگ، پرهزینه ترین و سنگین ترین حرکتی بود که استکبار در شهریور 59 به کشور تحمیل کرد، افزود: تبعات تخریبی، اثرات منفی، تحمیل هزینه های سنگین و دادن شهدای فراوان از جمله اثرات جنگ بود. اما باید اعتراف کرد در مقایسه با برکات فراوانی که جنگ برای کشور داشت، این اثرات ناچیز است.

وی ادامه داد: جنگ باعث شد تا فواید مختلفی در ابعاد گوناگون و در حجم قابل توجه به کشور وارد شود، البته دنیا انتظار داشت که حتی اگر در جنگ با کشور ما نتیجه نگیرند، در فرصت های پس از جنگ می توانند نظام را به دلیل نیاز به بازسازی و تکنولوژی شکست دهند.

رئوفی نژاد با اشاره به پیشرفت در زمینه نانو تکنولوژی و ساخت انواع موشک و سلاحهای سبک و سنگین، عنوان کرد: امروز در کشور هر نوع نیاز به تکنولوژی نظامی برطرف شده است، به گونه ای که تجهیزات نظامی به وفور در کشور یافت می شود و حتی در بسیاری از بخش ها، صادرات نیز صورت می گیرد.

استاندار زنجان در ادامه با اشاره به بهره بانکی و مشکلات مردم در این زمینه گفت: به دلیل خشکسالی سال های اخیر، دولت به شکل ویژه ای به این قضیه توجه دارد به گونه ای که جریمه و دیرکرد تسهیلات را تا سقف پنج میلیون تومان استمهال و به مدت پنج سال تقسیط کرده است، البته این امر، شامل وام هایی است که مردم برای کشاورزی گرفته اند.

رئوفی نژاد ادامه داد: تنها کاری که در استان در این زمینه قادر به اجرای آن هستیم، همکاری با بانک ها در زمینه مدارا کردن و تقسیط وام ها است، زیرا بانک نمی تواند تمام مبلغ تسهیلات را به صورت یکجا بگیرد و مجبور به تقسیط این بدهی هاست. البته در این زمینه همه استان ها از شرایط مساوی برخوردار هستند و دولت باید در این زمینه تصمیمات لازم را بگیرد.

رئوفی نژاد همچنین با بیان اینکه مباحث احداث شهرک شماره 3 از سال 82 مطرح است افزود: با توجه به اجرایی نشدن آن، تصمیم گرفته شد این شهرک در سلطانیه اجرا شود و به همین دلیل با اختصاص زمینی به مساحت 500 تا 1000 هکتار، عملیات اجرایی این شهرک آغاز می شود.

رئوفی نژاد همچنین در مورد شهرک صنعتی شماره 1 گفت: مصوبه ای مبنی بر اختصاص 140 هکتار زمین به توسعه شهرک شماره یک وجود دارد که امیدوارم با تحقق این امر، مشکلات این شهرک حل شود.

وی ادامه داد: یکی از انتظارات ما توجه جدی دستگاه ها به پیگیری و اجرایی شدن مصوبات سفر هیئت دولت است.


استاندار زنجان مقوله اصلاح الگوی مصرف اشاره کرد و ادامه داد: باید برنامه های عملی و کاربردی در این رابطه ارائه و با توجه به اهمیت موضوع با جدیت پیگیری شود و قطعا این مسئله به نفع استان خواهد بود.

رئوفی نژاد به تشکیل ستاد عمران روستایی نیز اشاره کرد و افزود: این تصمیم جهت ایجاد توازن و رعایت عدالت گرفته شده است و از این پس جهت تسریع در امور عمرانی روستاها ، این ستادها فعال خواهند شد.

در زنجان؛
ریزش کاشیهای گنبد سلطانیه صحت دارد / مهر اصالت برای صنایع دستی




زنجان - خبرگزاری مهر: سرپرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گفت: ریزش کاشی های گنبد سلطانیه که توسط برخی رسانه ها منتشر شد، صحت دارد و نمی توان این واقعیت را کتمان کرد.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، امیر الهی پنج شنبه شب در جمع خبرنگاران افزود: ریزش کاشی های گنبد سلطانیه به آن معنا از اهمیت فراوانی برخوردار نیست، بلکه مقدار و نحوه ریزش کاشی ها اهمیت دارد که این امر نیز به دلیل اینکه نصب کاشی ها برای اولین بار در استان صورت گرفت، اتفاق افتاد.

وی افزود: در مرمت چنین بناهایی باید یک سری قسمت ها به عنوان قسمت اصلی نگهداری شود که ریزش کاشی ها در قسمت های قدیمی اتفاق افتاده و در رابطه با کاشی های جدید، هنوز ریزشی گزارش نشده است.

الهی در مورد اختلاف رنگ کاشی های گنبد سلطانیه نیز افزود: در بحث رنگ به دلیل اینکه تمام کاشی ها به صورت دستی تهیه شده است، اختلاف رنگ طبیعی است و در گنبد نیز وجود دارد. البته برای محو شدن این اختلاف رنگ، نحوه نصب کاشی ها باید به گونه ای صورت می گرفت تا این اختلاف رنگ بروز نیابد.



نگهداری مردان نمکی به خارجی ها سپرده شد

سرپرست سازمان میراث فرهنگی استان زنجان در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی نگهداری از مردان نمکی معدن چهره آباد زنجان گفت: نگهداری از مردان نمکی ایده‌آل نیست اما این اثر فرهنگی با همین وضعیت تثبیت شده‌است.

الهی با اشاره به استفاده از دو هیئت از کشورهای انگلیس و‌ آلمان برای نگهداری از مردان نمکی به منظور محافظت بهتر از این میراث ارزشمند باستانی، افزود: نگهداری از مردان نمکی نیاز به تجربه دارد.

وی تاکید کرد: در نظر داریم معدن نمک چهرآباد را به عنوان پایگاه مردان نمکی تثبیت کنیم و در این زمینه برنامه های مناسبی تدوین شده است.

سرپرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در ادامه با اشاره به ارسال بسته های گردشگری به استان ها و برخی کشورهای خارجی گفت: درصدد هستیم با جذب سرمایه گذار، بسته های مناسبی از صنایع دستی استان تهیه شود تا این امر، به رونق گردشگری استان کمک نماید.

الهی افزود: البته زنجان جز استان های برتر در تولید صنایع دستی است اما به دلیل عدم معرفی لازم، برخی صنایع دستی آن از جمله ملیله به نام اصفهان و فرش به نام قم عرضه می شود.



مهر اصالت برای صنایع دستی زنجان تهیه می شود

وی همچنین از تهیه مهر اصالت برای صنایع دستی استان جهت برون رفت از وضعیت نابسامان این بخش در استان خبر داد و گفت: به روز نمودن صنایع دستی مطابق با احتیاجات روز، می تواند صنایع دستی را وارد مرحله جدید نماید.

الهی تصریح کرد: در تلاش هستیم با دادن الگوهای مناسب به این هنرمندان، این صنعت را از وضعیت فعلی خارج کنیم.

سرپرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گفت: پیگیر کارهای بیمه چاقوسازان، ملیله کاران و مس کاران هستیم تا ظلمی که با واردات کالاهای بی کیفیت چینی و آلمانی و حتی در مواردی تولیدات غیر استاندارد داخلی تحت عنوان صنایع دستی زنجان به این هنرمندان شده است، به نوعی جبران شود.

الهی در ادامه با بیان اینکه روزانه 40 تا 50 هزار نفر از زنجان به عنوان گردشگر عبوری تردد می کنند، گفت: استان زنجان به رغم قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت و دارا بودن پتانسیل های فراوان، بهره مناسبی از این قابلیت ها نبرده است که این امر نیز به دلیل عدم داشتن طرح و ایده خاص می باشد.

وی ادامه داد: به همین دلیل قصد داریم با فعال کردن جاذبه های استان از مسیر عبور این افراد، آنها را به داخل شهر بکشانیم، تا رونقی در امر گردشگری زنجان صورت گیرد. البته سه محور اصلی گردشگری را نیز تعریف کرده ایم که در حال نهایی کردن اعتبارات لازم برای آن هستیم.

سرپرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان افزود: محور اول از زنجان به سلطانیه - غار کتله خور و غار علیصدر منتهی می شود. مسیر دوم از زنجان به روستای تهم - شهرستان طارم و ماسوله می باشد و محور سوم نیز محور توریستی و تاریخی سلطانیه - تخت سلیمان است که به طور کامل نیز قابلیت اجرایی دارد.

الهی گفت: هم اکنون یک توریست پس از بازدید از سلطانیه، سردرگم می شود که از کدام اثر تاریخی استان بازدید کند و باید برای این امر، برنامه ریزی های مناسبی صورت پذیرد.

الهی با بیان اینکه 18 منطقه نمونه گردشگری در استان زنجان شناسایی شده است، افزود: دو منطقه گردشگری نمونه بین المللی سلطانیه و غار کتله خور به همراه 8 روستای هدف گردشگری در استان شناسایی شده است و از این 8 روستا، 2 روستا به عنوان روستاهای الگو در بخش گردشگری در کشور مطرح خواهند شد.

مستندسازی آثار تاریخی زنجان ضروری است

الهی با بیان اینکه آژانس های مسافرتی استان باید به گردشگری تفریحی روی آورند، گفت: اولین و مهمترین اقدام سازمان، مستند سازی آثار بی نظیری است که در برخی مواقع ارزش آنها بیشتر از چاه‌های نفت است.

سرپرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در ادامه از شناسایی هزار و 500 اثر تاریخی در استان زنجان خبر داد و گفت: حدود 500 اثر از این تعداد در آثار ملی ثبت شده اند و در تلاش هستیم این تعداد را افزایش دهیم.

وی ادامه داد: در زمان حاضر دو مورد شامل گنبد سلطانیه و غار کتله خور در میراث جهانی ثبت شده اند.

خبرگزاری مهر با استقبال از رویکرد جدید میراث فرهنگی استان زنجان در پاسخگویی شفاف به خبرنگاران با تاکید بر وظیفه ذاتی خود در زمینه اطلاع رسانی، توسعه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گسترش بخش گردشگری استان زنجان را مورد تاکید و توجه دارد.


گنبد سلطانیه تغییر شکل داده است/ وزن گنبد 700 تن افزایش یافته است





زنجان - خبرگزاری مهر: یک کارشناس میراث فرهنگی معتقد است کارهای مرمتی صورت گرفته در خصوص گنبد سلطانیه به خصوص در زمینه کاشیکاری آن مطلوب نبوده است و این گنبد در روند مرمت دچار تغییر شکل فیزیکی شده است.
دکتر هوشنگ ثبوتی در گفتگو با خبرنگار مهر در زنجان گفت: بر اساس کاشیکاری نامطلوب صورت گرفته وزن گنبد سلطانیه به شکل چشمگیر افزایش یافته و این گنبد تغییر شکل هندسی داده و به صورت یک حجم تخم مرغی شکل در آمده است.

وی از عدم وجود ثبات رنگ و دو رنگی در این گنبد تاریخی خبر داد و افزود: با کاشیکاری غیر استاندار گنبد، شکل هندسی آن بر هم خورده و وزن هزار و 500 تنی گنبد به دو هزار و 200 تن افزایش یافته است.



دکتر ثبوتی با تاکید بر اینکه کاشیکاریهای صورت گرفته در گنبد غیر اصولی است، تاکید کرد: امکان ندارد کاشیهای نصب شده با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع مصالح به کار گرفته شده دوام بیاورد و در زمان حاضر این کاشیها یا ترک می خورده اند یا از پوسته درآمده اند.

ثبوتی خاطرنشان کرد: کاشی از دو عنصر تشکیل شده یکی بیسکویت کاشی و دیگری لعاب، بیسکویت کاشی خمیری شکل و متاخر است و در مقابل گرما و سرما انبساط و انقباض کمی دارد و در مقابل شرایط جوی حرکت کمی دارد.

این استاد دانشگاه های زنجان یادآور شد: لعاب روی کاشیها چون سرب است و همانند یک لایه شیشه ای است و انقباض و انبساط آن زیاد است و پوسته و بیسکویت کاشی به شکل متفاوت هم انقباض و انبساط می شوند و این عمل موجب ترکیدگی و از بین رفتن کاشی به مرور زمان و در مدت زمان کوتاه می شود.

کاشف مردان نمکی تصریح کرد: اشکال کار کاشیکاری گنبد سلطانیه در این است که نتوانستند ترکیب مناسب شیمیایی بین بیسکویت کاشی و لعاب روی کاشی ایجاد کنند.

ثبوتی همچنین در خصوص رنگ سفید موجود در بدنه کاشیکاری گنبد سلطانیه نیز یادآور شد: لکه های سفید موجود در کاشیکاری گنبد سلطانیه موبوط به نمکهای موجود در مصالح است که با شستن رفع می شود و اگر این عمل صورت نگیرد فرایند بلور سازی در گنبد ادامه می یابد و به تدریج موجب از بین رفتن کاشیها می شود.

شهر سلطانیه تنها شهر کشور که رشد منفی دارد/ سلطانیه متروکه شده است

وی همچنین عدم توجه به شهر سلطانیه به عنوان یک اثر تاریخی یادآور شد: شهر سلطانیه اولین و تنها شهری است که بعد از انقلاب رشد منفی داشته است.

هوشنگ ثبوتی با تاکید بر اینکه شهر سلطانیه به یک شهر متروکه تبدیل شده است، افزود: شهر سلطانیه علی رغم پتانسیلها و توانمندیها بالایی که در بخشهای مختلف به خصوص گردشگری داشته است، پیشرفت نکرده است.



وی با تاکید لزوم توجه به ویژه مسئولان ارشد کشور و استان برای توسعه شهر سلطانیه، عدم نبود یک طرح مدون برای توسعه شهر سلطانیه را عامل اساسی در عدم توسعه شهر سلطانیه دانست و افزود: مسئولان مرتبط با امر توسعه شهر سلطانیه باید برای توسعه آن طرح بدهند ولی متاسفانه همواره عقب می افتند و دو سه فاز از روند توسعه شهر سلطانیه عقب هستند.

ثبوتی عدم وجود طرح هادی و شهرسازی برای شهر سلطانیه را به عنوان یک مشکل اساسی در زمینه توسعه شهر سلطانیه دانست و گفت: در زمان حاضر به دلیل نبود یک طرح مدون و کارشناسی برای شهر سلطانیه در مقابل بنای گنبد سلطانیه ساختمانهای چند طبقه ساخته می شود و کسی در این خصوص جوابگو نیست.

ثبوتی از توقف طرح جامع گردشگری شهر سلطانیه خبر داد و گفت: برای اجرای فاز صفر و قسمتی از فاز یک طرح جامع گردشگری سلطانیه مطالعاتی صورت گرفته و اعتباراتی اختصاص یافت ولی در فاز دوم که باید جزئیات اجرایی شود هنوز کاری صورت نگرفته و متوقف شده است.

گنبد سلطانیه بی شک امروز با توجه به جهت ثبت جهانی در آثار تاریخی یونسکو از حساسیت ویژه برخوردار است و نباید در فرایندهای موجود با عدم توجه به این اثر ارزشمند تاریخی زمینه معرفی هرچه بهتر آن را در عرصه بین المللی فراهم آورد.

نقس کاشیهای سلطانیه به شماره افتاده است

با همه این تحلیلها این روزها نفس کاشیهای این گنبد عظیم به شماره افتاده است و مردمان این شهر این‌بار شاهد کاشیهای چندرنگ و لب‌پر هستند. بیش از 30 سال قفس آهنی خرقه‌ای بر عیوب کاشیهای گنبد سلطانیه بود که با برداشتن آن، چهره درهم و رنگ در رنگ گنبد خودش را بیشتر نشان داده است.



به هر حال متولیان امر باید نسبت به از بین رفتن این گنبد عظیم و ارزشمند چاره اندیشی نمایند و اجازه ندهند دو گانگی در تصمیم گیریها و برنامه ریزیها موجب قربانی شدن این اثر ارزشمند بین المللی شود.

بی شک سلطانیه که روزگاری پایتخت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی حکومتی بزرگ و مهم همچون ایلخانان مغول بوده، می تواند با برنامه ریزی مناسب به آنچه لیاقتش است، دست یابد.

قزل آلان ؛ دومین دیوار تاریخی جهان بعد از دیوار چین در برزخ فراموشی




گرگان - خبرگزاری مهر: "قزل آلان" یا دیوار سرخ گرگان طولانی‌ترین اثر تاریخی ایران و دومین دیوار تاریخی و دفاعی جهان پس از دیوار چین است که امروز نام و یاد و نشانی از آن نیست و ریشه در خاک دارد.
به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، این دیوار بزرگ و تاریخی که اکنون چیزی از برجای نمانده در گذشته از کرانه دریای خزر در گمیشان آغاز شده و تا کوه های گلیداغ در شمال شرق کلاله امتداد داشت.

قدمت این طولانی ترین اثر تاریخی ایران به حدود دو هزار سال قبل باز می گردد و بقایای بر جای مانده از آن، رنج دوران رفته حکایت و تاریخی کهن مردمانی را تداعی می کند که برای حفظ آرمانها و میهن تلاشها کرده اند.

این اثر باستانی در منابع تاریخی و گزارشهای علمی به نام های "سد سکندر"، "سد انوشیروان"، "سد فیروز"، "قزل آلانگ" و دیوار دفاعی شهرت دارد.

یک محقق و استاد رشته تاریخ دانشگاه گرگان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: ساخت دیوار تاریخی گرگان بنا بر مدارک موجود به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اشکانی باز می گردد و براساس قرائن و دلایل مختلف نیز می توان آن را به اواخر دوره اشکانی حدود دو هزار سال قبل و اوایل دوره ساسانی حدود 1600 سال منتسب کرد.

اسدالله معطوفی افزود: فلسفه وجودی ساخت دیوار به این دلیل بوده که در اواخر دوره اشکانیان در چین به دلیل حملات مکرر که از شمال چین صورت می گرفت، حکومت "هان" دستور ساخت دیوار چین را می دهد تا جلوی تهاجمات قبائل بیابانگرد را بگیرد.

وی اظهار داشت: با احداث این دیوار، این تهاجمات به سمت غرب و مرکز آسیا و ایران به ویژه دو ایالات استراآباد یا گرگان و ایالات خراسان بزرگ کشیده می شود.

وی خاطرنشان کرد: سه گروه "هیاطله"، "هونها" و "هبتها" و گروهی از بقایای آریایی ها و سکاها به سمت مرزهای شمال شرقی و شمال ایران هجوم آوردند و ایالت هیرکان یا وهرکان ( ایالت استرآباد) را مورد هجوم قرار دادند.

به گفته معطوفی، این بیابانگردان بیشتر کوچ رو بودند و نیمی از حیات و زندگی شان بستگی به غارت کشورهای مختلف داشت.

این استاد دانشگاه بیان داشت: دیوار تاریخی گرگان، دومین دیوار دفاعی و تاریخی جهان پس از دیوار چین است که دارای حدود دو هزار سال قدمت است و از ساحل شرقی دریای خزر از گمیشان آغاز شده و به طرف شمال آق قلا پیش می رود و پس از عبور از کرند و اینجه برون به شمال گنبد کشیده می شود.



وی افزود: همچنین این دیوار با گذشت از کلاله و عبور از منطقه زاغ و پیشکمر کلاله و مراوه تپه به سمت جنگل گلستان کشیده می شود.

این محقق رشته تاریخ، طول دیوار تاریخی گرگان را حدود 200 کیلومتر اعلام کرد و افزود: این دیوار در جاها و مسیرهایی که تهاجمات سنگین بود از مصالحی مانند آجرهای بزگ 40 در 40 و ضخامت 10 تا 15 سانتی متر ساخته شد و ارتفاع دیوار نیز در این مناطق بیشتر و بلندتر بود.

معطوفی یادآور شد: در مناطقی که کمتر تهاجم صورت می گرفت از خاکها و یا خشتهای تلمبار شده استفاده می شد و علاوه بر دیوار در پشت آن نیز خندق حفر شد.

وی افزود: در برخی مناطق نیز انشعابات رود گرگان در این خندق جاری می شد و در برابر مهاجمان با استحکاماتی مانند خندق، دیوار و قلعه ها و کلنی های نظامی حفاظت می شد.

30 قلعه و کلنی نظامی در طول این دیوار تاریخی شناسایی شده است

استاد تاریخ دانشگاه گرگان بیان داشت: تاکنون بقایای 30 قلعه و کلنی نظامی در سرتاسر این دیوار تاریخی و قدیمی در گلستان شناسایی شد که بیشتر این قلعه ها در حاشیه جنوبی دیوار احداث شده است.

وی اظهار داشت: هنوز هم در برخی مناطق این قلعه ها وجود دارد که قلعه بی بی شیروان، توپراق قلعه و دشت حلقه از آن جمله است.

به گفته معطوفی در مسیر این دیوار نیز کوره های آجر پزی کشف و شناسایی شد و اکنون در منطقه "پیشکمر" شمال شرق کلاله بخشی از دیوار وجود دارد.

وی افزود: بهترین جایی که اکنون می توان بقایای این دیوار را دید، شمال گنبد به سمت کلاله و مراوه تپه و بهترین محل در این مناطق نیز روستای "تمر قره قوزی" است.

وی با اشاره به اینکه اکنون چیزی به نام دیوار تاریخی گرگان وجود ندارد، اظهار داشت: تنها بقایای آن را در برخی مناطق می توان مشاهده کرد و در بسیار از این مناطق این دیوار به دلایلی نظیر شخم زدن اراضی کشاورزی نیست و نابود شده است.

محقق رشته تاریخ در گرگان خاطرنشان کرد: در مسیر دیوار تاریخی گرگان به دلیل وجود کلنی ها، آثار سفال خاکستری و قرمز دوره اشکانیان یافت می شود که این آثار شامل ظروف غذاخوری و انواع مجسمه ها است.

وی درباره تخریب این دیوار گفت: تهاجم مکرر گرووهای مهاجم در طول تاریخ و عدم بازسازی موجب از بین رفتن برخی مناطق دیوار شده است و 500 سال اخیر نیروهای جدید به دلیل گسترش اراضی کشاورزی در دو طرف دیوار بخشی از این اثر را از بین برده اند.

وی بیان داشت: همچنین برخی از روستاهای گنبد بر روی دیوار تاریخی بنا شده و ساخت قبرستانها و دامداری ها و شویش دامنه دیوار بر اثر فرسایش رودخانه گرگان موجب از بین رفتن دیوار تاریخی گرگان شده است.

استاد دانشگاه گرگان افزود: حرکتهای میراث فرهنگی بسیار کند و لاک پشتی بوده و نمی تواند به دیوار تاریخی گرگان برسد تا از محو شدن کامل این اثر تاریخی جلوگیری کند.

معطوفی پیشنهاد داد: در برخی مناطق مانند پیشکمر و قره قوزی می توان تکه هایی از بقایای دومین دیوار تاریخی جهان را مرمت و بازسازی کرد تا این میراث تاریخی حفظ شود.

یافته های جدیدی از دیوار قزل آلان در آبهای خلیج گرگان کشف شده است

سرپرست هیئت کاوشهای باستان شناسی دیوار تاریخی گرگان گفت: یافته های جدیدی از بزرگترین دیوار تاریخی دفاعی جهان در عمق آبهای خلیج گرگان شناسایی و کشف شد.

حمید عمرانی افزود: در این مرحله از کاوشها چهار نوع آجر در اندازه های مختلف از دیوار تاریخی شهر گرگان شناسایی و کشف شده است و بر اساس این یافته های پژوهشی امتداد دیوار تاریخی تمیشه کردکوی نیز به سمت شمال غربی این شهرستان کشیده شده است.

وی عنوان کرد: یافته ها نشان می دهد که قدمت این دیوار تاریخی که پس از دیوار چین بزرگترین دیوار تاریخی دفاعی جهان است، به دوره ساسانیان باز می گردد.

به گفته عمرانی در فصل نخست این کاوشها در سالهای قبل محدوده این دیواره ‌ها در خلیج گرگان شناسایی شد و فصل دوم این کاوشها نیز امروز به پایان رسید.

سرپرست هیئت کاوشهای باستانشاسی دیوار تاریخی گرگان ادامه داد: امید است با بررسی بیشتر، یافته و حلقه های جدیدی از این اثر ارزشمند تاریخی کشف شود.

بازسازی قلعه ها و احداث موزه های فرهنگی و تاریخی از دیگر راهکارهایی است که برای جلوگیری از روند فراموشی این میراث پرپیشینه و قدیمی به کار گرفته شده است.

آثار و بناهای تاریخی بسیاری با قدمتی طولانی و ارزشی بی نظیر چشم انتظار توجه ویژه مسئولان امر هستند تا علاوه بر حفظ تاریخ ایرانی در جهت رونق صنعت گردشگری نیز تاثیرگذار باشد.

قلعه تاریخی اولتان پارس آباد در معرض تخریب کامل

اردبیل - خبرگزاری مهر: فرماندار پارس آباد نسبت به تخریب کامل قلعه تاریخی اولتان در این شهرستان بر اثر پیشروی و طغیان رودخانه ارس هشدار داد.
به گزارش خبرنگار مهر، التفات خدابنده بعد از ظهر شنبه در مراسم معارفه رئیس میراث فرهنگی پارس آباد اظهار داشت: هم اکنون بخشی از این قلعه تاریخی به دلیل طغیان رودخانه ارس تخریب شده است.

وی ساحل بندی رود ارس را در حاشیه این اثر تاریخی برای جلوگیری از تخریب بیشتر ضروری دانست و عنوان کرد: در حال حاضر تنها راه جلوگیری از این تخریب اثر ارزشمند، ساماندهی و ساحل بندی رود ارس می باشد که باید هر چه سریعتر به اجرا گذاشته شود.

فرماندار پارس آباد ابراز داشت: خوشبختانه با پیگیریهای لازم، امسال برای اجرای این مهم 40 میلیارد ریال پیش بینی شده که امیدواریم با این اعتبار از تخریب آن جلوگیری شود.

وی در ادامه با انتقاد از عدم تخصیص اعتبارات مناسب برای مرمت و احیاء آثار تاریخی این شهرستان عنوان کرد: تاکنون اعتبارات خوبی برای مرمت و احیاء تپه نادری (محل تاج گذاری نادر شاه) و قلعه اولتان به عنوان مهمترین آثار تاریخی پارس آباد اختصاص نیافته است.

خدابنده همچنین با اشاره به تعدد آثار تاریخی، جاذبه های طبیعی، ظرفیتها و قابلیتهای گردشگری پارس آباد، بر روند توسعه صنعت گردشگری تاکید و خواستار توجه بیشتر مسئولان سازمان میراث فرهنگی به این شهرستان شد.

وی خاطر نشان کرد: بی شک با تخصیص اعتبارات بیشتر و مرمت و احیاء آثار تاریخی، توسعه امکانات تفریحی و اقامتی این شهرستان و جذب سرمایه های بخش خصوصی، در آینده ای نزدیک شاهد رونق حوزه گردشگری این منطقه خواهیم بود.

فرماندار پارس آباد ورود بیش از 130 هزار نفر گردشگر در تعطیلات نوروزی را خاطر نشان کرد و متذکر شد: بزودی کمپینگی به مساحت 30 هکتار در کنار دریاچه شهرک مغان احداث خواهد شد که امیدواریم در رشد گردشگری منطقه تاثیر گذار شود.

در ادامه این جلسه معاون توسعه مدیریت و تجهیز منابع سازمان میراث فرهنگی نیز با اشاره به فراهم بودن شرایط لازم برای توسعه گردشگری این شهرستان افزود: پارس آباد کلکسیون گردشگری استان اردبیل است.

محمد جواد دیارمند همچنین با بیان اینکه اعتبارات استانی این سازمان امسال از رشد چشمگیری برخوردار می باشد، برای افزایش اعتبارات شهرستانها در سال جاری قول مساعد داد.

در پایان این جلسه ابراهیم تیمورپور به عنوان رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان پارس آباد انتخاب و معرفی شد.

خانه آقازاده اردبیل با خاک یکسان شد

اردبیل - خبرگزاری مهر: فردین ارژنگی با اعتراض به میراث فرهنگی از تخریب کامل خانه تاریخی آقازاده در اردبیل خبر داد و گفت: میراث فرهنگی استان نسبت به تخریب این خانه تاریخی و ارزشمند بی‌تفاوت است.
به گزارش خبرنگار مهر، فردین ارژنگی روز گذشته در مراسم ارائه بودجه سال 88 شهرداری به شورای شهر اردبیل اظهار داشت: عدم واکنش و بی‌تفاوتی سازمان میراث فرهنگی نسبت به این اثر تاریخی جای سئوال دارد.

خانه آقازاده اردبیل در دو روز با خاک یکسان شد!

وی عنوان کرد: خانه تاریخی و قدیمی آقازاده به عنوان ارزشمندترین بنای قدیمی طی دو روز با خاک یکسان شد،‌ اما در مقابل این تخریب هیچ عکس العملی از سوی سازمان میراث فرهنگی مشاهده نشد.

دادستان عمومی و انقلاب اردبیل با عتراض شدید به تخریب این بنا ابراز داشت: خانه تاریخی آقازاده در میدان عالی‌قاپو اردبیل از جمله نمادهای معماری شهر اردبیل بود و معماری اصیل و هویت فرهنگی، دینی منطقه را به یادگار داشت.

وی با بیان اینکه کار باید به اهل آن سپرده شود،‌ تصریح کرد: مسئولان و مدیران باید با شجاعت تمام تنها به فکر منافع مردم و شهر اردبیل باشند و رفاه و توسعه شهر را در نظر بگیرند.

اوچ دکان تنها مجموعه باقیمانده از بافت تاریخی شهر اردبیل

ارژنگی در ادامه احیاء بافتهای فرسوده شهری را از جمله ضروریات شهر اردبیل عنوان کرد و متذکر شد: در حال حاضر از مجموعه بافتهای قدیم شهری اردبیل، تنها محله اوچ دکان باقی مانده که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی همچنین با تاکید بر لزوم توسعه فضای سبز شهری اردبیل خاطر نشان کرد: تحقق این امر نه تنها موجب آرامش روحی و روانی در جامعه می ‌شود، بلکه ناهنجاریهای اجتماعی و شهری را نیز به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

ارژنگی در پایان با اشاره به مشکلات موجود در حیطه املاک شهری اردبیل ابراز داشت: پیشنهاد داده ایم که برای حل این مشکلات پنج حقوقدان تعیین و با بررسی این مشکل، مطالبات شهری از منفعت طلبان اخذ شود.

جوابیه میراث فرهنگی و توضیحات مهر در خصوص تخریب خانه آقازاده اردبیل
اردبیل- خبرگزاری مهر: به دنبال انتشار گزارشی از تخریب خانه تاریخی آقازاده در میدان عالی قاپوی اردبیل در خبری در تاریخ 16 اسفندماه جاری ، میراث فرهنگی جوابیه ای برای خبرگزاری مهر ارسال کرده که عین آن و نیز توضیحات مهر منتشر می شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، در جوابیه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور آمده است: احتراما پیرو درج خبری با عنوان " خانه تاریخی آقازاده اردبیل با خاک یکسان شد" در مورخ 16/12/87 در آن خبرگزاری خواهشمند است توضیحات ذیل وفق قانون مطبوعات جهت تنویر افکار عمومی منتشر گردد.

" موضوع تخریب خانه آقازاده اردبیل آنگونه که در خبر مذکور القا شده مربوط به حال نیست بلکه این بنا در سال 85 توسط مالک آن و به صورت شبانه،‌ عامدانه و آگاهانه تخریب شده است که پس از بازدید عوامل یگان حفاظت در تاریخ 10/10/85 موضوع به امور حقوقی ارجاع و کارشناسان بلافاصله اقدامات حقوقی لازم را انجام داده اند.

نهایتا در تاریخ 3/10/86 دادنامه به شماره 723 موضوع کلاسه 676- 103/86 از شبعه 103 کیفری اردبیل صادر و نامبرده به تحمل دو سال حبس تعزیری و جبران خسارت وارده محکوم شد.

روز پنجشنبه مورخ 15/12/87 دادستان عمومی و انقلاب اردبیل در جلسه تقدیم بودجه سال 88 شهرداری اردبیل در شورای شهر با اشاره به موضوع خانه آقازاده خطاب به اعضای محترم شورای شهر اردبیل در طرحهای جدید شهرسازی مدنظر قرار گرفته و از آثار تاریخی با ارزش محافظت شود.

ایشان در سخنان خود خانه آقازاده را مثال زده و گفته است به رغم اینکه صاحب ملک به زندان و جبران خسارت وارده محکوم شده است‌ ولی نمی توان دوباره خانه را به حالت اولیه برگرداند. اما متاسفانه خبرگزاری مهر با گزینش جهت دار و تحریف آشکار سخنان دادستان نسبت به چاپ مطلب دلخواه خود اقدام نموده و موضع را به نحو دیگری بازتاب داده است".

توضیحات مهر

بی شک خبرگزاری مهر بنا به رسالت اصیل اطلاع رسانی همواره به اهداف متعالی اطلاع دقیق و انجام رسالت خبری شفاف تاکید داشته و بر حسن انجام این رسالت خود با رعایت اصل امانت داری و صداقت پافشاری می‌ کند. خبرگزاری مهر با اعتقاد بر این اصل پایدار که "خبر انتقال دهنده واقعیت است" به انتقال اخبار واقعی و گزارش وقایع به صورت شفاف و صریح اقدام کرده و به این اصل پایبند است.

در خصوص اعلام خبر تخریب خانه قدیمی "آقازاده" از سوی دادستان عمومی و انقلاب اردبیل و درج این خبر در خبرگزاری مهر باید اشاره کرد که برخلاف ادعای مطروحه از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور این خبر به هیچ عنوان تحریف و جعل نگردیده و جهت دار هم نیست . در تولید و انتشار خبر فوق نیزهیچ دخل و تصرفی صورت نگرفته است.

دادستان عمومی و انقلاب اردبیل در جلسه فوق با اشاره بر لزوم حفظ آثار تاریخی و ملی نه به عنوان مثال و نمونه بارز بلکه با شفافیت و صراحت بیان از تخریب کامل خانه آقازاده طی دو روز و عدم واکنش جدی و به موقع سازمان میراث فرهنگی استان انتقاد کرده و به زمان وقوع این واقعه نیز اشاره نکرده است.

بی گمان درج این خبر در خبرگزاری مهر القا کننده وقوع این اتفاق در زمان حال و یا هر زمان دیگری نبوده بلکه گوینده خبر با بیان صریح این جمله که "خانه ‌آقازاده طی دو روز با خاک یکسان شده است" و در پی آن با اشاره به محل این بنا در میدان عالی قاپو به صراحت اعلام کرد که این خانه در روز روشن و جلوی چشم شهروندان با چهار دستگاه لودر تخریب شده است.

دادستان محترم عمومی اردبیل حتی بعد از درج این خبر و در گفتگوی شفاهی با خبرنگار مهر در پاسخ به این سئوال که آیا این اثر در آثار ملی کشور ثبت شده بود؟ عدم ثبت این خانه قدیمی در آثار ملی را نیز قابل بررسی و بحث دانست و اذعان داشت که اگر خانه آقازاده از سوی سازمان میراث فرهنگی استان در فهرست آثار ملی ثبت می شد بی شک احتمال وقوع این حادثه به صفر می رسید.

بنا به اعلام سازمان میراث فرهنگی استان خانه تاریخی آقازاده در اردبیل در سال 85 توسط مالک این بنا و به صورت شبانه،‌ عامدانه و آگاهانه تخریب شده و پس از گزارش این موضوع به امور حقوقی و نهایتا در پی شکایت سازمان میراث فرهنگی استان،‌ دادگاه کیفری اردبیل در سال 86 طی حکمی بانی تخریب این خانه را به تحمل دو سال حبس تعزیری و جبران خسارت وارده محکوم کرده است.

مردان نمکی در آستانه خداحافظی با تاریخ و نابودی قطعی!








زنجان - خبرگزاری مهر: مردان نمکی استان زنجان این روزها حال و هوای خوشی ندارند و هر چقدر که جسمشان از آسیب معدن نمک چهره آباد در امان مانده ولی امروز بر اثر نگهداری غیر اصولی رو به نابودی هستند و گویا در آینده تنها نامی از آنها بر تارک آثار تاریخی ایران خواهد ماند.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، نخستین جسد معروف به "مرد نمکی" ‪ در زمستان سال 1372 توسط دکتر هوشنگ ثبوتی از اساتید برجسته کشور و استان زنجان کشف شد و مرد نمکی 2 و 3 به صورت اتفاقی و طی کار باطله برداری بولدوزر توسط معدن کاران در سال 1383 و مردان نمکی 4 و 5 طی کاوشهای باستان‌شناسی در سال‌های 1383 و 84 کشف شده‌اند.

وقتی دکتر ثبوتی با نیم تنه یک جسد مواجه شدند که به نظر قدیمی می رسید اما به نسبت سالم بود، تصورشان این بود که شاید دو سه سال قبل مرده باشد، اما لوازم همراه جسد چیز دیگری می گفت.



مرد نمکی شماره 4 در درون محفظه

این جسد که دارای ریش و موی بلند و حلقه گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ بود شامل یک ساق پا درون چکمه چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شی نقره‌ای، قلاب سنگ، ‌قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچه منقوش و قطعات خرد شده استخوان بود گویای حرفهای بسیار بود.

امروز مردان نمکی در خانه ذوالفقاریهای زنجان که منزلی تاریخی است و نیز موزه ملی تهران نگهداری می شوند و آن چه از روند نگهداری مردان نمکی در زنجان مشاهده می شود روندی ابتدایی و غیرکارشناسی است.

محفظه نگهداری مردان نمکی در زنجان شبیه آکواریوم های نگهداری ماهی است با این تفاوت که درزهای آکواریوم ها معمولاچسب نخورده اند اما محفظه نگهداری مردان نمکی برای حفاظت شیشه شاید هم جلوگیری از وا رفتن آن چسب کاری شده است.



چسبهایی برای حفاظت از محفظه شیشه ای!

نخستین کاشف مردان نمکی استان زنجان با انتقاد شدید از روند نگهداری از مردان نمکی موجود در موزه ملی ایران و همچنین مردان نمکی موجود در عمارات ذوالفقاری شهر زنجان تاکید کرد: مردان نمکی کشف شده در معدن نمک چهرآباد شهرستان ماهنشان به دلیل نگهداری غیر اصولی و غیر منطقی آرام آرام به سوی نابودی پیش می روند.

دکتر هوشنگ ثبوتی استاد برجسته دانشگاه زنجان و نخستین شخص کشف کننده مردان نمکی با بیان اینکه بر اساس مقررات حاکم بر آثار تاریخی، آثار کشف شده باید تنها و زیر نظر شخص یا گروه کشف کننده مورد بررسی قرار گیرد، افزود: بعد از کشف مرد نمکی شماره یک که شامل یک نیم تنه است شبانه از پژوهشکده میراث فرهنگی آمده و نیم تنه مرد نمکی شماره یک و اشیا کشف شده را به تهران منتقل کردند.

پژوهشکده میراث فرهنگ توجهی به مطالعات صورت گرفته در استان نکرد

وی با ابراز تاسف از اینکه پژوهشکده در راستای تحقیقات هیچگونه توجهی به مطالعات صورت گرفته در استان نکرد، ادامه داد: "بر اساس اصول حاکم بر عالم باستانشناسی آثار مشکوفه باید توسط اولین کاشف مطالعه شود ولی متاسفانه بدون اجازه این اثر ارزشمند را به تهران بردند و با استفاده از برخی جوسازیها و با مردود دانستن مطالعات قبلی، عمر اثر کشف شده را 200 سال کم کردند که به خیال خودشان بگویند ما خیلی در زمینه باستان شنای سررشته داریم".



شیشه شکسته محفظه نگهداری!

ثبوتی افزود: به اعتقاد من باید در ابتدای امر یک گروه کارشناسی با تخصصهای ویژه در بخشهای مختلف علمی تشکیل شود تا این آثار تاریخی بی نظیر را در زمینه های مختلف علمی و تحقیقاتی مورد بررسی قرار دهد.

متولیان امر هنوز ارزش مردان نمکی را درک نکرده اند

کاشف مردان نمکی چهرآباد زنجان با مقایسه نحوه نگهدای مردان نمکی چهرآباد با (آیسمن) انسان کشف شده در مرز اتریش و ایتالیا، عدم توجه به مردان نمکی را باعث تاسف برای میراث فرهنگی و آثار تاریخی کشور دانست و تاکید کرد: متولیان امر هنوز اهمیت و ارزش این پدیده باارزش باستانشناسی را نمی دانند و درک نکرده اند.

دکتر ثبوتی تاکید کرد: اطلاعات نهفته در مردان نمکی ارزشمند است و از عالم گذشته اطلاعات زیادی خواهند داد پس جا دارد مسئولان تیم کاری برای بررسی مردان نمکی با محوریت و مرکزیت استان زنجان تشیکی دهند.

وی با یادآوری نحوه نگهداری مردان نمکی افزود: کیفیت و نحوه نگهداری مردان نمکی با توجه به اثرات باکتریها و مواد عالی دیگر، میکرو بیولوژیکها و میکرو ارگانیزمها در این اثر رشد کرده و در این آثار با ارزش تاثیر منفی می گذارند.



یکی از اتاقهای خانه ذوالفقاریها ( محل نگهداری مردان نمکی)

به گفته ثبوتی، گوشت، پوست، لباس و همه آثاری که از این مردان نمکی پیدا شده با تدوام روند موجود و روند نامناسب غیر اصولی به زودی از بین خواهد رفت.

استاد دانشگاه زنجان، روند نگهداری همه مردان نمکی را چه در داخل و چه خارج از استان نامتعارف دانست و افزود: نحوه نهگداری مردان نمکی چه آنهایی که در عمارت ذوالفقاری نگهداری می شوند و چه نیمه تنه مردم نمکی شماره یک که در موزه ایران باستان نگهداری می شود به هیچ وجه علمی و اصولی نیست و نابودی این آثار با ارزش قطعی است.

دکتر ثبوتی در ادامه با بیان اینکه مردان نمکی کشف شده در معدن نمک چهرآباد بی نظیر هستند و در کل دنیا تاکنون چنین اثری کشف نشده است، افزود: نمک عنصری است که ماده آلی را استحاله می کنند یعنی اگر گوشتی در داخل نمک وارد شود بعد از بعد از مدتی به نمک تبدیل می شود و این امر در فقه اسلامی و علم شیمی مورد تاکید است.

وی گفت: باید علت اینکه مردان بعد از 2800 سال هنوز استحاله نشده و به نمک تبدیل نشده بررسی شود.


مردان نمکی در حسرت رزوهایی که در معدن مدفون بودند



به گزارش مهر، خانه ذالفقاریها یا به اصلاح موزه که غیر از موزه هر تعریفی را می شود به آن اطلاق کرد این روزها میزبان بازدیدکنندگانی است که وقتی با مردان نمکی روبرو می شوند تنها چیزی که همه به آن اذعان می کنند روند نامطلوب نگهدری از آن است.

مردان نمکی که از آن‏ها به عنوان مهمترین بقایای انسانی بدست آمده در ایران یاد می‏شود در وضعیت مناسبی به سر نمی‏برند.

این مومیایی‏های نمکی که قدمت قدیمی‏ترین آن‏ها به دوره هخامنشیان می‏رسد، در محفظه‏ هایی غیر استاندارد نگهداری می‏شوند و اگر چه نمک با گوشت و استخوان آن‏ها در آمیخته است اما تولید و رشد باکتری‏ها دردسر شناخته شده ‏ای است که اکنون گریبان آن‏ها را گرفته است.

مردان نمکی، مومیایی‏های ارزشمندی هستند که از معدن نمک چهره آباد واقع در استان زنجان کشف شده‏اند.

این مومیایی‏ها در دو دوره ریزش تونل‏ که برای برداشت نمک در دوره هخامنشیان و ساسانیان ایجاد شده بود، زیر آوارها سنگ نمک مدفون شده‏اند و به این دلیل امروز با بقایای بافت نرم از قبیل، پوست، گوشت، زبان، و حتی دستگاه گوارشی و اندام درونی انسان کشف شده‏اند.

از این جهت و به خاطر اهمیت مطالعاتی این اسکلت‏های مومیایی، از آن‏ها به عنوان مهمترین مومیایی‏های جهان نیز یاد می‏شود و به واسطه مطالعات انجام گرفته در دانشگاه‏های اروپایی از قبیل دانشگاه یورک و آکسفورد انگلستان، مردان نمکی از مشهورترین و شناخته شده ترین اسکلت های مومیایی جهان هستند.



اما وضعیت این مومیایی‏های جهانی نگران کننده و نامناسب است. شیوه نگهداری از مردان نمکی به نحوی است که هنوز در محفظه‏های موقت هستند و هرچند محفظه مرد نمکی شماره 4 که مهمترین مومیایی را شامل می ‏شود خیلی مناسب نیست، اما دیگر مومیایی‏های نمکی در وضعیت بسیار نگران کننده و محفظه‏های کاملا غیر استاندارد و غیر علمی نگهداری می‏ شوند.

مردان نمکی معدن چهرآباد در صورت مدیریت صحیح و اصولی می توانستند به یکی از مهمترین اولویتها برای بازدیکنندگان و علاقمندان به آثار تاریخی شوند ولی متاسفانه میراث فرهنگی زنجان تهدید و تطمیع را بهترین ابزار برای نگهداری از آثار تاریخی و مردان نمکی برگزدیده و با دلسوزان با غرض ورزی و تهدید برخورد می کند.

به هر حال اینکه در جانمایی طرحهای اجرایی یا تعیین حریم بناهای تاریخی اشتباهی صورت گیرد موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت زیرا می تواند میراث تاریخی ملتی را به خطر اندازد. در این موضوع مسئولان یک بار گفته اند مجوز صدور این تعداد واحد تجاری خارج از حریم بناست و بار دیگر آنها را در حریم بنا دانسته اند. در مورد مردان نمکی و نحوه نگهداری آنان نیز گزارش دیگری در دست تهیه است که به مسائل خاص این آثار باستانی خواهد پرداخت.

به رغم طرح مسائل یاد شده با مسئولان میراث فرهنگی استان زنجان هیچ یک از مسئولان و کارشناسان این سازمان حاضر به ارائه توضیح در این خصوص نشدند و مصاحبه با مهر را ممنوع اعلام کردند، اما مهر موضوع یاد شده را با پیگیری خواهد کرد.

وقت مرثیه سرایی برای مردان نمکی فرا رسیده است
زنجان - خبرگزاری مهر: زمانی که معدن چهره آباد زنجان فرو ریخت و کارگران در زیر آن مدفون شدند چه بسا خانواده هایشان مرثیه ها سرودند و ناله ها کردند اما امروز که پس از 2800 سال مردان نمکی سر از نمک برآورده اند به واسطه اعمال آدمیان وقت آن است که مرثیه ای دیگر بسراییم.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، نگهداری غیر اصولی و بدون برنامه ریزی مردان نمکی باعث شده است که این آثار ارزشمند تاریخی در معرض خطر جدی قرار گیرند به نحوی که کارشناسان معتقدند هم اکنون احتمال نابودی آنها زیاد است و دور نیست روزی که نام آنها تنها در کتابها قابل رویت باشد.

علاوه بر نگهداری غیر اصولی مردان نمکی در خانه ای تاریخی که به دلیل قرار گرفتن در یکی از نقاط پرتردد شهر خود می تواند عاملی برای تخریب سریعتر مردان نمکی باشد، مسائل مبتلا به خود این اثر تاریخی سئوال بر انگیز است.

خانه تاریخی ذوالفقاریها که به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است به دلیل بازدید پرشمار که بیشتر به واسطه حضور مردان نمکی در آنجاست، خود در معرض خطر قرار دارد به نحوی که مسئولان حاضر در این خانه تاریخی به بازدید کنندگان هشدار می دهند که همگی در محل حاضر نشوند زیرا ممکن است خانه تاریخی یا مردان نمکی آسیب ببینند که البته این گزارش قصد ندارد به این موضوع بپردازد.



خانه ذوالفقاریها

از سوی دیگر آلودگی ناشی از تردد خودروهای عبوری از جلوی بنا که تدبیری برای جلوگیری از ورود آن به داخل محل نگهداری اندیشیده نشده نیز سئوال برانگیز است، زیرا نوع ساختمان بنا به گونه ای است که برای 200 سال پیش که باز کردن پنجره نعمتی بوده، طراحی شده نه اکنون که پنجره باز تنها دود و آلودگی به داخل ساختمان می آورد.

نکته بعد اینکه خود همین خانه به دلیل بافت قدیمی و نوع طراحی آن می تواند روند تخریب مردان نمکی را سرعت بخشد، نورگیرهایی که برای نگهداری اجساد مردان نمکی مناسب نیست و سقفهای بلندی بنا به گفته کارشناسان می تواند برای مردان نمکی مضر باشد، ضمن اینکه خود خانه ذوالفقاریها نیازمند تعمیرات اساسی است.



خانه ذوالفقاریها در زمان بارندگی

یک کارشناس که نخواست نامش عنوان شد به خبرنگار مهر گفت: وقتی باران می بارد سقف خانه ذوالفقاریها چکه می کند و قطرات آب بر روی محفظه های نگهداری مردان نمکی جاری می شود و کارشناسان با دستمال اقدام به پاک کردن آب می کنند و اگر حضور نداشته باشند چه بسا آب به داخل محفظه نفوذ کند.

وی خاطرنشان کرد: محفظه ها حتی اصول اولیه یک آکواریوم را ندارند و برای جلوگیری از باز شدن آنها از هم از چسبهایی که برای چسباندن درب کارتن و بسته بندی استفاده می شود، بهره گیری شده است.



چسبهای نگهدارنده محفظه!

دکتر هوشنگ ثبوتی استاد برجسته دانشگاه زنجان و نخستین شخص کشف کننده مردان نمکی در گفتگو با مهر عدم توجه به مردان نمکی را یادآور شد و گفت: مردان نمکی بسیاری از نظریات زیست شناسی و حتی انسان شناسی را زیر سئوال می برد ولی متاسفانه این آثار با ارزش و باستانی در بدترین وضعیت موجود نگهداری می شوند و ارزشهای علمی و باستانشناسی این آثار با ارزش بدون توجه واقع شده و کسی پاسخگویی روند نابودی این آثار نیست.

کسی پاسخگوی روند نابودی نیست

کاشف نخستین مردم نمکی خواستار بازگردانده شدن مرد نمکی شماره یک به استان زنجان شد و تاکید کرد: طبق اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور و همه اصول و مقرارات و قانون مربوط به آثار تاریخی آثار کشف شده باید در محل کشف شده نگهداری شوند و البته باید تمهیداتی اندیشیده شود که مردان نمکی در فضایی استاندارد نگهداری شوند.



محل اصلی نگهداری مردان نمکی

اکتشافات معدن نمک چهره‌آباد زنجان امروز از موضوعات مهم علمی جهان به شمار می‌رود و چندی پیش بر اساس تازه‌ترین یافته‌های علمی و دستاوردهای پژوهشی دانشگاه یورک انگلستان، همایشی در زنجان با حضور محققان انگلیسی و آلمانی و ایرانی برگزار و اهمیت مردان نمکی گوشزد شد.

بر این اساس در حدود 2800 پیش یعنی دوره هخامنشی، یک ‌باره تونل‌های معدن ریزش کرد و مردان نمکی 3 و 4 و احتمالا 5 کشته شده‌اند. بعد از گذشت حدود 500 سال استخراج نمک در معدن ادامه می‌یابد و قسمت فوقانی تونل‌های ریزش کرده در دوره هخامنشی دوباره فرو می‌ریزد و مرد نمکی 1 و 2 در اواخر دوره اشکانی و اوایل ساسانی کشته می‌شوند.

تاکنون از شیوه‌های بهره‌برداری نمک در معدن چهره‌آباد در دوره هخامشنی مشخص شده است که معدن کاران برای رسیدن به لایه‌های نمک تونل‌های افقی و عمودی حفر می‌کردند و بعد از رسیدن به ذخایر نمک کار استخراج با استفاده از ابزارهای مخصوص معدن کاری مثل کلنگ و تیشه و قلم انجام می‌شده است.

بازدیدکنندگان نیز به روند نامطلوب نگهداری از مردان نمکی اذعان دارند

خانه ذوالفقاریها یا به اصلاح موزه که غیر از موزه هر تعریفی را می شود به آن اطلاق کرد این روزها میزبان بازدیدکنندگانی است که وقتی با مردان نمکی روبرو می شوند تنها چیزی که همه به آن اذعان می کنند روند نامطلوب نگهداری از آن است.

مردان نمکی که از آن‏ها به عنوان مهمترین بقایای انسانی به دست آمده در ایران یاد می‏شود در وضعیت مناسبی به سر نمی‏برند.

این مومیایی‏های نمکی که قدمت قدیمی‏ترین آن‏ها به دوره هخامنشیان می‏رسد، در محفظه‏هایی غیر استاندارد نگهداری می‏شوند و اگر چه نمک با گوشت و استخوان آن‏ها در آمیخته است اما تولید و رشد باکتری‏ها دردسر شناخته شده ‏ای است که اکنون گریبان آن‏ها را گرفته است.



بازدیدکنندگان نگران

مردان نمکی، مومیایی‏های ارزشمندی هستند که از معدن نمک چهره آباد واقع در استان زنجان کشف شده‏اند.

این مومیایی‏ها در دو دوره ریزش تونل‏ که برای برداشت نمک در دوره هخامنشیان و ساسانیان ایجاد شده بود، زیر آوارها سنگ نمک مدفون شده‏اند و به این دلیل امروز با بقایای بافت نرم از قبیل، پوست، گوشت، زبان و حتی دستگاه گوارشی و اندام درونی انسان کشف شده‏اند.

از این جهت و به خاطر اهمیت مطالعاتی این اسکلت‏های مومیایی، از آن‏ها به عنوان مهمترین مومیایی‏های جهان نیز یاد می‏شود و به واسطه مطالعات انجام گرفته در دانشگاه‏های اروپایی از قبیل دانشگاه یورک و آکسفورد انگلستان، مردان نمکی از مشهورترین و شناخته شده ترین اسکلت های مومیایی جهان هستند.

اما وضعیت این مومیایی‏های جهانی نگران کننده و نامناسب است. شیوه نگهداری از مردان نمکی به نحوی است که هنوز در محفظه‏های موقت هستند و هرچند محفظه مرد نمکی شماره 4 که مهمترین مومیایی را شامل می ‏شود خیلی مناسب نیست، اما دیگر مومیایی‏های نمکی در وضعیت بسیار نگران کننده و محفظه‏های کاملا غیر استاندارد و غیر علمی نگهداری می‏ شوند.

و باید امروز مرثیه ای سوزناک برای مردان نمکی زنجان بسرائیم و به یاد داشته باشیم که مردان نمکی معدن چهرآباد در صورت مدیریت صحیح و اصولی می توانستند به یکی از مهمترین اولویتها برای بازدیدکنندگان و علاقمندان به آثار تاریخی شوند و امروز نابودی در کمین این آثار ارزشمند است ولی همه در مورد این مردان نمکی با ارزش سکوت کردند.

گنبد سلطانیه در مسیر نابودی/ مردان نمکی در حسرت روزهای گذشته





زنجان - خبرگزاری مهر: بی توجهی به میراث فرهنگی و آثار تاریخی استان زنجان که از دیرباز گریبانگیر استان بوده این روزها بسیار شدت گرفته به گونه ای که گنبد سلطانیه از یکسو و مردان نمکی از سوی دیگر در مسیر نابودی قرار گرفته اند.
به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، شهر سلطانیه شهری باستانی و یادگاری به جای مانده از دوره ایلخانی است که علیرغم آنکه یکی از پایتختهای دوران خود بوده به دلیل برخورد ناصحیح بعضی از مسئولان به رغم داشتن پتانسیلهای بالقوه به شهری مهجور تبدیل شده است.

شهری با جمعیتی بالغ بر هفت هزار نفر که بهره آن از میراث گرانبهای گنبد سلطانیه که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده، می توانست بیش از این باشد اما این شهر این روزها با صدور مجوز احداث 64 واحد تجاری در حریم بنا در معرض خطر جدی قرار گرفته است.



بنا به گفته اعضای شورای شهر و شهردار سلطانیه به دنبال پیگیریهای مردم و مسئولان سلطانیه در خصوص تعیین تکلیف عرصه ها و حریمهای میراثی واقع در شهر سلطانیه و توسعه این شهر، استاندار وقت زنجان به منظور متمرکز کردن نیروها و اعتبارات بخشهای مختلف موثر در توسعه سلطانیه و جلوگیری از پراکندگی و حذف موازی کاریها دستور تشکیل کمیته ساماندهی سلطانیه مشکل از گروه های مختلف استانی و محلی را صادر کرد که در راس آنان شخص استاندار، معاونت امور عمرانی، ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و ریاست سازمان مسکن و شهر سازی استان قرار داشتند.

در اولین جلسه این کمیته که با حضور معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در تاریخ هفتم شهریور ماه سال 1386 برگزار شد، مواردی به تصویب رسید که بند 2 این صورتجلسه به شرح ذیل است:

"1- مقرر شد میراث فرهنگی و گردشگری جهت مطالعه و در صورت امکان تجدید نظر در عرصه و حرایم در منطقه ورودی شهر، مسجد جمعه، تپه نور ظرف مدت حداکثر شش ماه از تاریخ این صورت جلسه انجام دهد.

2- این مصوبه به خاطر تاثیر بسزای خود در سیمای شهر گرشگر پذیر سلطانیه واقع در ورودی شهر که به جهت پی کنی های انجام شده در شش سال اخیر در اطراف اراضی مسجد، در گذشته به زباله دانی تبدیل شده و تیر آهنهای زنگ زده ساختمانهای نیمه کاره سیمای زشتی به آن داده بود، مصوب گردید."

پس از جلسات متعدد کمیته ساماندهی سلطانیه و مطالعات و پیگیریهای ریاست سازمان میراث فرهنگی در جلسه تاریخ پنجم مرداد ماه سال جاری کمیته ساماندهی سلطانیه با حضور استاندار زنجان، امام جمعه وقت سلطانیه و ریاست میراث فرهنگی و سایر اعضاءبرگزار و مجوز تکمیل و ساخت واحدهای تجاری موجود در حریم جاده سلطانیه صادر شد.

با تصویب این موضوع موجبات سرور مردم سلطانیه فراهم و شهرداری سلطانیه نیز صورتجلسه مربوط به مجوز ساخت و ساز واحدهای مذکور را صادر کرد.

پس از گذشت پنج ماه ریاست پایگاه میراث فرهنگی سلطانیه طی مصاحبه ای با جراید این موضوع را تهدیدی بر احتمال حضور گنبد سلطانیه در فهرست میراث در خطر به دلیل ساخت و ساز در حریم درجه یک گنبد دانست.

بر اساس گفته "چون لی های" رئیس منطقه ای یونسکو به عنوان یک اصل کلی یونسکو با ساخت و ساز چه در نزدیکی مواریث جهانی و چه میراث ملی و فرهنگی مشکلی ندارد این در حالی است که در مجموعه ارسالی به سازمان جهانی یونسکو با عنوان "The dome of soltniyeh. The pastur which became the capital of an Empir " جهت معرفی سایت گنبد سلطانیه در توصیف محدوده مربوط به سایت سلطانیه دو عامل اصلی را اول چمن زار و دوم شامل 15 اثر دانسته که در هیچ یک اشاره ای به بافت مجموعه مسجد جمعه نشده است (-17p .p 25 ) مضافا اینکه پی کنی ها و تیر آهنهای مغازه ها در زمان ثبت گنبد به عنوان جهانی نیز موجود بوده و تاثیری در اثر نداشته است.



بر خلاف اظهارات مندرج در برخی از جراید تاکنون هیچ اقدامی از طرف میراث فرهنگی در خصوص پر کردن چاله ها و جمع آوری آجرها انجام نشده است.

رئیس میراث فرهنگی زنجان: موقع امضای صورتجلسه‌ای عدد 64 را ندیدم

به گزارش خبرنگار مهر در زنجان ، رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری زنجان با اذعان به اینکه صورتجلسه احداث 64 باب مغازه در حریم شهر تاریخی سلطانیه را امضا کرده است، گفت: من صورتجلسه‌ها را می‌بینم و بعد امضا می‌کنم ولی در صورتجلسه‌ای که من امضا کردم عدد 64 را ندیدم!

فرهنگ فرخی افزود: من پشت صورتجلسه‌ای را امضا کردم که 64 عدد در پشت آن بوده است و من آن را ندیدم.

وی در خصوص پیگری شکایت میراث فرهنگی در مورد مجوز و ساخت و سازهایی که در سلطانیه صورت می‌گیرد، افزود: این بحث همیشه بوده و هست و خواهد بود، چرا که مردم سلطانیه دوست دارند که ساخت و ساز داشته باشند و ما هم تلاش داریم با توجه به اینکه حرایمی داریم از برخی ساخت و سازها جلوگیری کنیم.

فرخی در مورد ساخت و سازها و ارتفاع بناهایی که در شهر سلطانیه و حریم گنبد آن صورت می‌گیرد، اظهار داشت: هفته آینده طی جلسه‌ای با حضور کارشناسان و معاون سازمان میراث فرهنگی در تهران برگزار می‌شود این امر بررسی می‌شود تا حریم بی‌طرف و بی‌غرض در سلطانیه ارائه ‌شود.

گودبرداریهایی منطقه سلطانیه بررسی می‌شود

فرخی همچنین در خصوص گود برداریهای حریم گنبد سلطانیه افزود: بر اساس بحثهای صورت گرفته تمام گودبرداریهایی که در این منطقه انجام می‌شود بررسی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی در این منطقه حضور دارد، صریح کرد: تمام گودبرداریها بررسی می‌شود تا در این زمینه مشکلی به وجود نیاد و تاکنون نیز در گودبرداریها مشکلی به وجود نیاورده اند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی استان زنجان گفت: بنده به عنوان یک کارشناس و انسان دنیا دیده اعتقادی به ارتفاع ندارم و احداث ساختمان‌هایی با طبقات بیشتر در کنار بناهای فرهنگی مشکل ساز نیست.

وی افزود: نظر شخصی من این است که اگر بنایی ساخته می‌شود چرا دو طبقه و سه طبقه ساخته نشود، ما به دنبال چه چیزی هستیم.

مراجعه به نقشه عرصه ها و حرایم گنبد سلطانیه در طرح تکمیلی و اصلاح عرصه و حریم شهر تاریخی سلطانیه که با مدیریت و کنترل مهندس محبعلی در تاریخ سوم اردیبهشت ماه سال 84 به تایید و تصویب معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین معاون حفظ و آثار تاریخی وقت سازمان رسیده نیز نشانگر این موضوع است که محل استقرار واحد های تجاری حتی خارج از حریم درجه 2 قرار گرفته وهر گونه تخطی در حریم درجه 1 و منظر آسمانی و فرهنگی آثار ثبتی می تواند منجر به پیوستن یک اثر میراث جهانی به فهرست میراث در خطر شود.

مشخص می شود ساخت و ساز در محدوده ای خارج از حریم درجه 1 و حتی خارج از حریم درجه 2 اثر ثبتی گنبد سلطانیه نمی تواند تاثیری بر قرار گرفتن این اثر در فهرست آثار در خطر میراث جهانی باشد.

معرفی محدوده ای خارج از حریم درجه 2 اثر ثبتی گنبد سلطانیه به عنوان حریم درجه 1 که تاثیری بر وارد شدن اثر ثبتی به فهرست میراث در خطر یونسکو ندارد از طرف کسی که سابقه 35 ساله در میراث فرهنگی کشور داشته و طرح تکمیلی و اصلاح عرصه و حریم شهر تاریخی سلطانیه را تهیه کرده است جای بسی تامل و تعجب است و انتظار می رود برخوردهای درون سازمانی به عنوان ابزاری جهت جلوگیری از توسعه شهر باستانی سلطانیه بکار نرود.

احتمال به زیر آب رفتن آثار باستانی خداآفرین




تبریز - خبرگزاری مهر:


به دنبال ساخت سد عظیم خداآفرین در شمال آذربایجان شرقی کارشناسان از احتمال به زیر آب رفتن آثار ارزشمند این محوطه تاریخی به شدت اظهار نگرانی کردند.
به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، بر اساس اظهار نظر کارشناسان، پس از آبگیری سد خداآفرین تعدادی از محوطه های باستانی متعلق به تمدن " کرا- ارس" و سکونت گاههای منحصر به فرد آن به زیر آب خواهد رفت.

در این میان پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی اقدام به تعیین هیئت‌های کاوش برای بررسی آثار این محوطه ها و انجام مطالعات باستان شناسی کرده است با اینحال آنچه اعتراضات مردمی را باعث شده بی توجهی این پژوهشکده در اولویت بندی کاوش محوطه های باستانی است.

در حالی هم اکنون دو محوطه باستان شناسی در پایین دست سد خداآفرین مورد کاوش قرار می گیرد که هنوز یک سایت مهم باستانی در بالا دست این سد اصلاً مورد کاوش قرار نگرفته و کاوش یک محوطه دیگر به اتمام نرسیده است.


احتمال به زیر آب رفتن محوطه باستانی خداآفرین با بازدید اخیر رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، ‌صنایع دستی و گردشگری قوت گرفته است

به اعتقاد کارشناسان، مسئولان سازمان میراث فرهنگی باید ابتدا تمام محوطه های باستانی واقع در بالا دست سد خداآفرین را که در آینده نزدیک به زیرآب خواهد رفت، مورد کاوش قرار می دادند و سپس کاوش محوطه های پایین دست که 10 سال دیگر به زیر آب خواهد رفت عملیاتی می شد.


در این میان احتمال به زیر آب رفتن محوطه های باستانی حومه خداآفرین و شهرستان کلیبر با بازدید اخیر رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی،‌صنایع دستی و گردشگری از این محوطه ها قوت گرفته است.

محمد فاضلی، رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پاسخ به انتقادات مطرح شده درباره بی توجهی این سازمان به منطقه باستانی بالادست سد خداآفرین گفت: تاکنون پیرامون سد بالادست خداآفرین پنج محوطه به طور کامل کاوش شده و تنها کار کاوش محوطه ای که پاسگاه نیروی انتظامی در آن استقرار دارد، آغاز نشده است.

رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، اظهار داشت: کاوش محوطه یاد شده به یک فصل کاری زمان نیاز دارد و بدون تخلیه پاسگاه ممکن نیست.

فاضلی از تصمیم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تدوین پروژه بلند مدت پنج تا 10 ساله کاوش منطقه خداآفرین خبر داد و افزود: این اقدام در راستای شناخت خلاهای فرهنگی و تاریخی منطقه صورت می گیرد.



عکس تزئینی استرحیم میدانی، مدیرعامل سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز در خصوص زیر آب رفتن آثار باستانی منطقه خداآفرین به دنبال آبگیری این سد گفت: سد خداآفرین از پروژه های بسیار مهم آذربایجان شرقی است که از 15 سال گذشته آغاز شده است.

در آغاز پروژه خداآفرین سخنی از تاریخی بودن سد مطرح نشد

وی با بیان اینکه در ابتدای آغاز عملیات پروژه سدسازی خداآفرین، هیچ گزارشی در خصوص تاریخی بودن منطقه ارائه نشده بود اظهار داشت: کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت باید آن زمان به فکر کاوش محوطه یاد شده می افتادند وگرنه با پایان عملیات ساخت این پروژه، امکان توقف آن نیست.

میدانی اضافه کرد: به منظور ممانعت از هر گونه تنش در این زمینه سازمان آب منطقه ای با هزینه خود امکان کاوشهای باستان شناسی را در منطقه فراهم کرده تا هرآنچه مورد نیاز باستان شناسان است از اعماق زمین درآورده شود.

مدیرعامل سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی تاکید کرد: آبگیری سد خداآفرین امری اجتناب ناپذیر است اما فرصت مورد نیاز برای انجام کاوشهای باستانی به کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان داده می شود.

طبق اسناد تاریخی، ‌حاشیه رود ارس در نقطه صفر مرزی جمهوری اسلامی ایران جزو اولین سکونتگاه های انسانهاست که در عصر یخبندان نیز بسیاری از انسانها را در مامن خود حفظ کرده است.

بنا به اعتقاد برخی از باستان شناسان غار فضولی که در نزدیکیهای ارس و در خاک جمهوری آذربایجان قرار دارد محل یافت آثار انسانهای اولیه است.

بر اساس یافته های باستان شناسان، قدمت شهرنشینی تمدن " کرا- ارس" در منطقه خداآفرین به پنج هزار و 300 تا پنج هزار و 400 سال قبل از میلاد می رسد.

منطقه خداآفرین یکی از بخشهای شهرستان کلیبر است که با 50 هزار نفر جمعیت در 250 کیلومتری شمال تبریز واقع شده است.